Çevre Kirliliği Kanser Riskini Artırır mı?
Evet, çevre kirliliği kanser riskini önemli ölçüde artırdığı bilimsel olarak kanıtlanmış bir faktördür. Hava, su ve toprak kirliliği, içerdiği kanserojen (kansere neden olan) maddeler aracılığıyla insan sağlığı üzerinde ciddi olumsuz etkilere sahiptir.
- Hava Kirliliği:
- Sanayi, trafik ve kömür yakıtlarının neden olduğu küçük partiküller, akciğerlere derinlemesine nüfuz ederek akciğer kanseri riskini artırır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), hava kirliliğini Grup 1 kanserojen (insanlar için kesin kanserojen) olarak sınıflandırmıştır.
- Özellikle dizel motorlu araçların yaydığı partiküller ve gazlar da akciğer kanseri riskini artırır.
- Benzen, Formaldehit, Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar (PAH'lar): Bu kimyasallar sanayi emisyonları, trafik ve bazı ev içi kaynaklardan (sigara dumanı) yayılır ve lösemi, lenfoma gibi kan kanserleri ile çeşitli organ kanserleri riskini artırabilir.
- Radon Gazı: Topraktan sızabilen radyoaktif bir gazdır ve özellikle yalıtımı zayıf binalarda birikerek akciğer kanseri riskini artırabilir.
- Su Kirliliği:
- Arsenik: Yeraltı sularında doğal olarak bulunabilen veya sanayi atıklarıyla kirlenen arsenik, cilt, mesane ve akciğer kanseri riskini artırır.
- Klorlama Yan Ürünleri: İçme sularının dezenfeksiyonu sırasında oluşan bazı kimyasallar (trihalometanlar), mesane ve kolorektal kanser riskini potansiyel olarak artırabilir.
- Pestisitler ve Endüstriyel Kimyasallar: Tarım ilaçları ve bazı endüstriyel atıklar, içme suyuna karışarak çeşitli kanser risklerini yükseltebilir.
- Toprak Kirliliği:
- Tarımda yaygın olarak kullanılan bu kimyasallar, toprağa karışarak suya ve besin zincirine geçebilir, lösemi, lenfoma ve diğer kanser türleri riskini artırabilir.
- Kadmiyum, kurşun, civa gibi ağır metaller endüstriyel faaliyetler sonucu toprağa karışabilir ve çeşitli kanser riskleriyle ilişkilendirilebilir.
- Doğal olarak bulunan veya yapı malzemelerinde kullanılan asbest lifleri solunduğunda akciğer kanseri ve mezotelyoma (akciğer zarı kanseri) gibi ölümcül hastalıklara yol açar.
- Ev içi sigara dumanı, radon gazı, formaldehit içeren yapı malzemeleri, yakıtların (odun, kömür) yetersiz havalandırılan ortamlarda yakılması da kanser riskini artırabilir.
Çevre kirliliği, halk sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır ve kanser dahil birçok kronik hastalığın riskini artırmaktadır. Bu nedenle, çevre kirliliğiyle mücadele ve kişisel olarak maruziyeti azaltma çabaları, kanserden korunmada önemli stratejilerdendir.