Yumuşak doku sarkomları, vücuttaki kaslar, yağ, sinirler, damarlar, tendonlar ve bağ dokusu gibi yumuşak dokularda gelişen kanserli tümörlerdir. Sarkomlar, genellikle vücudun herhangi bir yerinde, özellikle ellerde, bacaklarda, karın bölgesinde veya vücut boşluklarında ortaya çıkabilir. Yumuşak doku sarkomları, vücutta birçok farklı dokudan türediği için, çok sayıda alt türü bulunmaktadır. Bu kanser türü, cilt kanserlerinden farklıdır, çünkü deri altındaki dokularda ve organlarda oluşurlar. Tüm kanserlerin yaklaşık %1'ini oluşturur.
📌 Genetik Faktörler: Yumuşak doku sarkomları bazı genetik hastalıklarla ilişkilidir. Li-Fraumeni sendromu, Gardner sendromu, neurofibromatozis gibi genetik hastalıklar, sarkom gelişme riskini artırabilir.
📌 Yaş: Yumuşak doku sarkomları her yaşta görülebilir, ancak en çok 50 yaş ve üzeri kişilerde görülür.
📌 Radyasyon Tedavisi: Geçmişte radyasyon tedavisi almış kişilerde sarkom gelişme riski artabilir.
📌 Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Bağışıklık sisteminin zayıfladığı hastalıklar, sarkom riskini artırabilir. Örneğin, organ nakli sonrası bağışıklık baskılayıcı tedavi alan hastalarda risk daha yüksektir.
📌 Kimyasal Maddelerle Maruz Kalma: Benzol gibi bazı kimyasallar, sarkom riskini artırabilir. Bu kimyasallar, endüstriyel işlerde veya bazı kanser tedavilerinde kullanılabilir.
📌 Aile Öyküsü: Ailede yumuşak doku sarkomları öyküsü bulunan kişilerde risk daha yüksektir.
🔹 Radyasyonun Sınırlı Kullanımı: Gereksiz radyasyon tedavilerinden kaçınılmalı, yalnızca gerekli olduğunda ve en düşük dozda radyasyon kullanılmalıdır.
🔹 Kimyasallara Karşı Korunma: Kimyasallara maruz kalmayı sınırlamak, özellikle endüstriyel ortamlarda çalışanlar için kişisel koruyucu ekipman kullanmak önemlidir.
🔹 Sağlıklı Yaşam Tarzı: Dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve sigara içmeme gibi sağlıklı yaşam alışkanlıkları, bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser riskini azaltabilir.
🔹 Genetik Danışmanlık: Ailede genetik hastalık öyküsü olan kişilerin genetik danışmanlık alması ve düzenli kontrollerle erken teşhis için adımlar atması önerilir.
🔹 Bağışıklık Sistemi Güçlendirme: Bağışıklık sistemini güçlendirecek yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli uyku, stres yönetimi ve sağlıklı bir diyet sarkom riskini azaltabilir.
✅ Ağrısız Kitle veya Şişlik: En sık görülen belirtidir. Genellikle derin dokularda yerleşen, ağrısız, yumuşak veya sert olabilen bir yumru veya şişlik olarak fark edilir. Başlangıçta küçük olabilir ve rahatsızlık vermediği için fark edilmeyebilir. Tümör büyüdükçe daha belirgin hale gelir.
✅ Ağrı veya Hassasiyet: Tümör büyüdükçe veya sinirlere, kaslara, eklemlere baskı yapmaya başladığında ağrı veya hassasiyet ortaya çıkabilir. Ağrı sürekli olabilir veya hareketle artabilir.
✅ Büyüme Hızı: İyi huylu kitleler genellikle yavaş büyürken, sarkomlar genellikle (ama her zaman değil) daha hızlı büyüyen kitlelerdir. Hızla büyüyen veya zamanla boyut değiştiren bir kitle dikkat çekicidir.
✅ Hareket Kısıtlılığı: Tümörün bir eklemin yakınında yer alması veya kasları etkilemesi durumunda o eklemin hareket kabiliyetinde kısıtlılık veya uzuvda zayıflık hissedilebilir.
✅ Ödem (Şişlik): Tümörün kan damarlarına veya lenf damarlarına baskı yapması durumunda etkilenen uzuvda (kol veya bacakta) şişlik veya ödem gelişebilir.
✅ Cilt Değişiklikleri: Nadiren de olsa, tümör cilt yüzeyine yakınsa veya çok büyüdüyse, cildin renginde değişiklik (kızarıklık, morarma), ciltte incelme veya ülserasyon (yara) görülebilir.
✅ Sistemik Belirtiler: Kilo kaybı, ateş, yorgunluk gibi genel kanser belirtileri, genellikle ileri evre veya yayılmış sarkomlarda görülür.
Yumuşak dokuda oluşan kitlelerin büyük çoğunluğu iyi huyludur (lipom, kist, hemanjiyom gibi). Ancak:
📌 5 cm'den büyük
📌 hızlı büyüyen
📌 ağrılı olan
📌 derin dokularda yerleşen herhangi bir kitle mutlaka bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.
🔸 Öykü ve Fizik Muayene
🔸 Görüntüleme Yöntemleri: Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG), Ultrasonografi, Bilgisayarlı Tomografi (BT), PET/BT
🔸 Biyopsi (Kesin Tanı): Kalın İğne Biyopsisi, İnsizyonel Biyopsi, Eksizyonel Biyopsi
🔸 Biyopsi örneklerinin patoloji incelemesi
🔸 Kan Testleri
✅ Evre I: Tümör, tek bir bölgede bulunur ve çevre dokulara yayılmamıştır.
✅ Evre II: Tümör, çevre dokulara yayılmaya başlamıştır, ancak lenf düğümleri veya uzak organlara henüz yayılmamıştır.
✅ Evre III: Kanser, çevre dokularda büyük bir alana yayılmış ve/veya lenf düğümlerine yayılmaya başlamıştır.
✅ Evre IV: Kanser, uzak organlara yayılmıştır.
🔹 Evre I ve II: Erken evrelerde cerrahi müdahale temel tedavi yöntemidir.
🔹 Evre III: Cerrahi + daha kapsamlı tedavi (kemoterapi, radyoterapi)
🔹 Evre IV: Kemoterapi, immünoterapi, hedefe yönelik tedavi
📌 Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaçları içerir.
📌 İmmünoterapiler: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı uyarır.
📌 Hedefe Yönelik Tedavi: Spesifik genetik mutasyonları hedef alır.
📌 Radyoterapi: Genellikle cerrahi tedaviye ek olarak uygulanır.
Sağkalım oranları tümör tipi, derecesi, evresi ve tedaviye yanıt gibi faktörlere bağlı olarak değişir.
Yumuşak doku sarkomları, nadir ve tehlikeli bir kanser türüdür, ancak erken teşhisle tedavi edilebilir. Genellikle vücudun kaslar, yağlar ve sinirler gibi yumuşak dokularında ortaya çıkar ve hızla yayılabilir. Yumuşak doku sarkomunun belirtisi, şişlik ya da ağrı gibi vücutta fark edilen değişiklikler olabilir. Bu yüzden herhangi bir anormal şişlik veya ağrıyı dikkate almak, erken teşhis için çok önemlidir. Radyasyon tedavisi geçmişi olan, genetik yatkınlık taşıyan ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin daha dikkatli olması gerekmektedir. Sağlıklı bir yaşam tarzı, düzenli doktor kontrolü ve kanser hakkında farkındalık, bu hastalığın tedavi edilmesinde büyük bir fark yaratabilir.
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı
Doç. Dr. Abdullah Sakin
Hakkımda
İletişim
