Sex Kord Stromal Tümörü

Sex Kord Stromal Tümörü Nedir?

Sex kord stromal tümörü (SKST), yumurtalıkların (ve nadiren testislerin) iç kısmında bulunan sex kord stromal hücrelerinden gelişen bir tümör türüdür. Bu hücreler, cinsel organları oluşturan temel hücrelerdir ve hormon üretiminden sorumludur. SKST, genellikle iyi huylu (benign) olsa da, bazı durumlarda kanserli (malign) olabilir. Bu tümörler, bazen vücutta hormon dengesizliklerine yol açabilir ve genellikle kadınlarda menopoz sonrası veya genç yaşlarda görülür. SKST'nin çeşitli alt türleri vardır ve bunlar farklı klinik özelliklere sahip olabilir. Malign sex kord stromal tümörü, genellikle yumurtalıkları veya testisleri etkileyen, nadir fakat tehlikeli bir kanser türüdür. SKST kanseri hormon üretimini bozarak, östrojen ve testosteron gibi hormon seviyelerinde değişikliklere yol açabilir. Bu durum, adet düzensizlikleri, ses değişiklikleri veya diğer hormonal semptomlara neden olabilir.

Sex Kord Stromal Tümörü Risk Faktörleri Nelerdir?

Sex kord stromal tümörü gelişimine yol açan risk faktörleri şunlar olabilir:

📌Yaş: Bu tür tümörler genellikle menopoz sonrası kadınlarda görülür, ancak genç kadınlarda da ortaya çıkabilir.

📌Hormonal Düzensizlikler: Hormonal dengesizlikler, SKST kanserine yol açabilecek önemli bir faktördür. Örneğin, aşırı östrojen üretimi, kanserin gelişimini teşvik edebilir.

📌Genetik Faktörler: Ailede sex kord stromal tümörü öyküsü olan kişilerde risk daha yüksek olabilir. Ayrıca, bazı genetik sendromlar (örneğin, Peutz-Jeghers sendromu) SKST için risk faktörü oluşturabilir.

📌Östrojen Tedavisi: Uzun süreli östrojen tedavisi (özellikle rahim alınmamış kadınlarda) risk faktörü olabilir.

📌Yumurtalık Tümörü Geçmişi: Yumurtalıkta daha önce benign bir tümör geçiren kişilerde malign tümör gelişme riski artabilir.

Sex Kord Stromal Tümöründen Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Sex kord stromal tümöründen korunmak için bazı adımlar şunlar olabilir:

✅Erken Tanı ve İzleme: Yumurtalık veya testislerde kitle oluşumu şüphesi varsa, düzenli jinekolojik muayeneler ve ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleriyle izleme yapılmalıdır.

✅Hormonal Dengenin İzlenmesi: Özellikle menopoz sonrası kadınlarda hormonal dengesizliklerin izlenmesi, SKST kanserinin erken tespitine yardımcı olabilir.

✅Genetik Danışmanlık: Ailede SKST veya diğer yumurtalık kanserleri geçmişi olan kişiler genetik danışmanlık alabilir.

✅Sağlıklı Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve sigaradan kaçınmak, kanserin gelişme riskini azaltabilir.

✅Östrojen Tedavisinin Dikkatli Kullanımı: Uzun süreli hormon tedavisi gereksiz yere uygulanmamalıdır. Eğer hormon tedavisi alınıyorsa, doktorun önerilerine uyulmalıdır.

Sex Kord Stromal Tümörü Evrelemesi Nasıl Yapılır?

Sex kord stromal tümörü kanserinin evrelemesi, kanserin yayılma derecesini belirlemek amacıyla yapılır. Evreleme, genellikle FIGO (Uluslararası Jinekoloji ve Obstetrik Federasyonu) evreleme sistemi kullanılarak yapılır. Evrelemede şu faktörler göz önünde bulundurulur:

Evre I: Kanser sadece yumurtalıkta yerleşiktir.
Evre II: Kanser, yumurtalık dışına yayılmaya başlamıştır, ancak pelvik bölgeden daha uzaklara yayılmamıştır.
Evre III: Kanser, lenf düğümleri veya karın içindeki organlara yayılmaya başlamıştır.
Evre IV: Kanser, uzak organlara, örneğin karaciğer, akciğer veya beyin gibi yerlere yayılmıştır.

Evreleme, tedavi planlaması ve prognoz hakkında bilgi sağlar.

Sex Kord Stromal Tümörü Evrelerine Göre Tedavisi Nasıl Yapılır?

Sex kord stromal tümörü kanserinin tedavisi, kanserin evresine göre belirlenir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

📌Evre I (Sınırlı Kanser):

Cerrahi Müdahale: Yumurtalıkların cerrahi olarak çıkarılması (ooforektomi) genellikle tek başına yeterli olabilir.
Hormon Tedavisi: Hormon dengesizliğine bağlı semptomlar varsa, tedavi edilebilir.

📌Evre II ve III (Yayılmış Kanser):

Cerrahi Müdahale: Kanserin bulunduğu organın alınması, yayılma gösteren lenf düğümlerinin çıkarılması gerekebilir.
Kemoterapi: Kemoterapi, kanserin yayılmasını önlemek ve geri dönüşünü engellemek için kullanılabilir. Platin bazlı tedavi rejimleri yaygın olarak kullanılır.
Radyoterapi: Kanserin pelvik bölgeye veya uzak organlara yayılmasını engellemek için radyoterapi de uygulanabilir.

📌Evre IV (Uzak Yayılım):

Gelişmiş Kemoterapi: Kanserin uzak organlara yayılması durumunda, daha agresif kemoterapi tedavileri uygulanabilir.
Hedefe Yönelik Tedavi: Yeni tedavi seçenekleri arasında hedefe yönelik tedavi ve immünoterapiler de yer alabilir.
Radyoterapi ve Cerrahi: Uzak organlardaki metastazları tedavi etmek için, cerrahi ve radyoterapi kombinasyonları kullanılabilir.

Sex Kord Stromal Tümörü Güncel Sistemik Tedavileri Nelerdir?

Sex kord stromal tümörü kanserinin tedavisinde güncel sistemik tedavi seçenekleri şunlardır:

✅Kemoterapi:

Platin Bazlı Kemoterapi: Cisplatin, Carboplatin gibi ilaçlar, genellikle SKST tedavisinde kullanılır. Kemoterapi, kanser hücrelerinin öldürülmesinde etkilidir.
Etoposid ve Daktinomycin: Bu ilaçlar da bazı SKST vakalarında kullanılır ve kanser hücrelerini öldürmek için etkilidir.

✅İmmünoterapiler:

Bağışıklık sistemini kanser hücrelerini hedef alacak şekilde güçlendirir. Bu tedavi özellikle ileri evre hastalarda faydalı olabilir.

✅Hedefe Yönelik Tedavi:

Genetik testler ve biyomarkerler kullanılarak, tümörün spesifik özelliklerine yönelik tedavi seçenekleri araştırılabilir. Hedefe yönelik tedaviler, kanserin daha etkili bir şekilde tedavi edilmesine yardımcı olabilir.

✅Radyoterapi:

Kanserin yayılması durumunda, belirli organlara yönelik radyoterapi tedavisi uygulanabilir.

Sex Kord Stromal Tümörü: Yaşam Süresi ve Sağkalım Oranları

Sex kord stromal tümörleri (SCST), yumurtalıklarda veya testislerde gelişen nadir tümörlerdir. Bu tümörler hem destekleyici (stromal) hücrelerden hem de hormon üreten hücrelerden kaynaklanabilir. Kadınlarda granüloza hücreli tümör, erkeklerde ise Sertoli-Leydig hücreli tümör en yaygın alt tiplerdir.

Evreye Göre 5 Yıllık Sağkalım Oranları

Evre I (Tümör sadece over veya testiste sınırlı): %90-95
Evre II (Tümör çevre dokulara yayılmış): %75-85
Evre III (Karın içine yayılmış, lenf nodu tutulumu var): %50-70
Evre IV (Uzak metastaz var): %20-40

Ortalama Yaşam Süresi

Erken evre (Evre I-II) hastalarda: 5 yıl veya daha uzun süreli sağkalım yaygındır.
İleri evre hastalarda (Evre III-IV): Tedaviye bağlı olarak 2-5 yıl, metastatik hastalıkta daha kısa olabilir.

Sağkalımı Etkileyen Faktörler

Hastalığın evresi (erken teşhis sağkalımı artırır!)
Tümörün tipi (Granüloza hücreli tümörler genellikle daha yavaş ilerler.)
Tedaviye yanıt (Cerrahi, kemoterapi ve hedefe yönelik tedaviler)
Hormon üretimi ve biyolojik davranış