Türkiye, CAR-T hücre tedavisinde küresel iş birliğiyle büyük adım attı
Kanserle mücadelede devrim niteliğinde bir yöntem olarak kabul edilen CAR-T hücre tedavisi, dünyada hızla yaygınlaşırken, Türkiye de bu alanda önemli bir girişimde bulundu. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB), Güney Kore'nin biyoteknoloji devi AbClon ve İsveç Kraliyet Teknoloji Enstitüsü (İKTE) ile iş birliği anlaşması imzaladı.
Bu stratejik ortaklık sayesinde, Türkiye’de yerli üretim sürecinin hızlandırılması ve tedavinin daha geniş kitlelere ulaşması hedefleniyor. Yapılan anlaşmayla birlikte, TCT Sağlık Teknolojileri, CAR-T hücre tedavisi AT101’in Türkiye’de klinik denemelerini yürütme ve üretim sürecini başlatma sorumluluğunu üstlendi.
İlk hastalar 2026’da tedaviye ulaşacak
Bu yeni tedavi yönteminin Türkiye’de uygulanabilmesi için öncelikle yerel üretim altyapısının tamamlanması gerekiyor. Ardından, hematolojik kanser türlerinde kullanılması için onay süreci başlayacak. Tüm hazırlıkların tamamlanmasının ardından, ilk hastanın 2026 yılında bu tedaviye erişmesi planlanıyor.
Sağlık Bakanı: "Yerel üretimle tedaviye erişim kolaylaşacak"
Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Türkiye’nin sağlık teknolojileri üretiminde güçlü bir konuma gelmesi için çalıştıklarını belirtti. Bakan Memişoğlu, paylaşımında şu ifadeleri kullandı:
“Üreten Sağlık Modelimizin lokomotifi TÜSEB ile yürüttüğümüz çalışmalar sonucunda CAR-T Hücre Tedavisi’nin yerli üretim sürecini başlattık. Bu tedaviyi Türkiye’de üreterek vatandaşlarımızın hizmetine sunmayı planlıyoruz. Sağlık alanında bilim ve teknoloji üreten ülkelerden biri olma yolunda ilerliyoruz.”
CAR-T hücre tedavisi nasıl çalışıyor?
CAR-T hücre tedavisi, hastanın kendi bağışıklık hücrelerini (T hücreleri) genetik olarak değiştirerek kanser hücrelerini hedef almasını sağlayan yenilikçi bir yöntemdir. Tedavi süreci şu aşamalardan oluşur:
Hastadan T hücreleri toplanır.
Laboratuvar ortamında genetik olarak değiştirilerek “chimera antijen reseptörleri (CAR)” eklenir.
Bu özel hücreler hastaya tekrar enjekte edilir.
CAR-T hücreleri, vücutta çoğalarak kanser hücrelerini tanıyıp yok eder.
Bu yöntem özellikle kan kanserleri ve bazı katı tümörlerde etkili sonuçlar vermektedir.
Uzmanlar: "CAR-T tedavisi bazı kanserlerde tam iyileşme sağlayabilir"
Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Er, CAR-T hücre tedavisinin bazı ileri evre kanser hastalarında tamamen iyileşme sağlayabildiğini belirterek şu bilgileri verdi:
“CAR-T hücre terapileri, özellikle lenfoma ve lösemi gibi kan kanserlerinde umut verici sonuçlar gösteriyor. Klinik çalışmalarda, bazı hastaların uzun yıllar boyunca kanserden tamamen arındığı görüldü. Bu tedavinin en büyük avantajı, hastanın kendi bağışıklık hücrelerinden elde edilmesi ve vücuda uyumlu olmasıdır.”
CAR-T hücre tedavilerinin şu anda çoğunlukla kan kanserleri için onaylandığını belirten Prof. Dr. Özlem Er, katı tümörlerde de başarılı sonuçlar alınması için çalışmaların sürdüğünü ifade etti.
Geleneksel tedavilere kıyasla daha etkili mi?
CAR-T hücre tedavisi, kemoterapi, radyoterapi ve akıllı ilaçlarla kıyaslandığında, tekrarlama riskini azaltma ve uzun vadeli iyileşme sağlama potansiyeliyle öne çıkıyor. Ancak bu tedavinin her hasta için uygun olmadığı da belirtiliyor.
Doç. Dr. Abdullah Sakin, kanser tedavisindeki gelişmelere rağmen kemoterapi ve radyoterapinin yakın zamanda tamamen terk edilmesinin mümkün olmadığını belirtti:
“Yeni tedavi yöntemleri geliştikçe, geleneksel tedavilere olan ihtiyaç azalıyor. Ancak kemoterapi ve radyoterapi, halen bazı kanser türlerinde vazgeçilmez durumda. CAR-T hücre tedavisi, kanser tedavisinde önemli bir yer tutacak olsa da, her hastaya uygulanamayacağı için diğer yöntemlerle birlikte kullanılmaya devam edecek.”
Bu tedavi yönteminin yan etkileri var mı?
CAR-T hücre tedavisi, güçlü bir bağışıklık yanıtı oluşturduğu için bazı yan etkilere neden olabiliyor. Uzmanlar, sitokin salınım sendromu (CRS) ve nörotoksisite gibi ciddi yan etkilerin görülebileceğini belirtiyor. Bu nedenle, tedavinin uygulanacağı hastaların titizlikle seçilmesi gerekiyor.
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı
Doç. Dr. Abdullah Sakin
Hakkımda
İletişim
