Rahim Ağzı Kanseri (Serviks Kanseri)

Rahim Ağzı Kanseri (Serviks Kanseri)

Serviks Nedir?

Serviks, kadının üreme sisteminde rahim ile vajina arasındaki bağlantıyı sağlayan organıdır. Rahmin alt kısmında yer alan bu yapı, vajinaya açılır ve adeta rahmi dış ortamdan ayıran bir geçiş noktasını oluşturur. Serviksin önemli işlevlerinden biri, doğum sırasında bebeğin rahimden geçişine yardımcı olmaktır. Ayrıca, serviksin iç kısmında bulunan mukus, yumurtlama döneminde sperm geçişini kolaylaştırırken, diğer zamanlarda vajinayı dış etmenlerden korur.

Serviks Kanseri Nedir?

Serviks kanseri, serviks hücrelerinin anormal şekilde büyüyüp çoğalmaya başlaması sonucu gelişen kanser türüdür. Bu kanserin en yaygın nedeni, Human Papillomavirus (HPV) enfeksiyonudur. HPV virüsü, cinsel ilişki yoluyla bulaşan ve servikste hücre değişikliklerine yol açabilen bir virüstür. Erken evrelerde belirti göstermeyebilir, ancak ilerleyen evrelerde kanama, ağrı veya diğer belirtiler ortaya çıkabilir. Erken tanı, serviks kanserinin tedavisinde büyük önem taşır.

Serviks Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?

Serviks kanseri için bilinen birkaç risk faktörü vardır. Bu risk faktörlerinin varlığı, kanserin gelişme olasılığını artırabilir:

📌HPV Enfeksiyonu: Özellikle HPV-16 ve HPV-18 gibi yüksek risk taşıyan HPV türleri serviks kanseri ile ilişkilidir.

📌Cinsel Aktivite: Erken yaşta cinsel ilişkiye başlamak veya çok sayıda cinsel partner olmak HPV bulaşma riskini artırır.

📌Zayıf Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler (örneğin, HIV pozitif hastalar) serviks kanserine yakalanma riski taşır.

📌Sigara İçmek: Sigara içmek, vücudun enfeksiyonları yenme yeteneğini zayıflatarak serviks kanseri riskini artırır.

📌Doğum Kontrol Hapları Kullanmak: Uzun süre doğum kontrol hapı kullanmak, serviks kanseri riskini bir miktar artırabilir.

📌Aile Öyküsü: Ailede serviks kanseri öyküsü bulunması, kişide kanser gelişme olasılığını artırabilir.

📌Düşük Sosyoekonomik Düzey: Düşük gelirli bölgelerde yaşayan ve sağlık hizmetlerine ulaşmada zorluk çeken kadınlar, daha fazla risk altındadır.

📌Çok sayıda doğum yapmış olmak: Çok sayıda doğum yapmak, serviks kanseri riskini artırabilir.

Serviks Kanserinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Serviks kanserinden korunmak için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:

✅HPV Aşısı: HPV'ye karşı aşılama, serviks kanserini önlemede etkili bir yöntemdir. Aşı, kanserin en yaygın nedenini önleyerek riskin büyük bir kısmını ortadan kaldırır.

✅Düzenli Pap Smear Testi: Pap smear testi, servikste anormal hücre değişikliklerini erken dönemde tespit edebilir. Bu test, serviks kanseri erken aşamalarda teşhis edilebilmesini sağlar.

✅Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sigara içmemek, sağlıklı bir diyet izlemek ve düzenli egzersiz yapmak bağışıklık sistemini güçlendirir, böylece kanser riskini azaltabilir.

✅Cinsel Sağlık: Cinsel ilişkilerde prezervatif kullanmak, HPV enfeksiyonu riskini azaltabilir.

✅Düşük Sosyoekonomik Durumdan Kaçınma: Sağlık hizmetlerine erişim sağlayarak, düzenli sağlık kontrolleri yapmak serviks kanserinin önlenmesinde etkili olacaktır.

✅HPV Testi: HPV testi, yüksek risk taşıyan HPV türlerinin varlığını belirleyerek, erken müdahale için fırsat yaratabilir.

Serviks Kanserinin Evrelemesi Nasıl Yapılır?

Serviks kanserinin evrelemesi, kanserin yayılma derecesine göre yapılır. Evrelemede kullanılan sistem FIGO (Uluslararası Jinekoloji ve Obstetrik Federasyonu) tarafından geliştirilmiştir. Evreler şunlardır:

🔸Evre I: Kanser sadece servikste yer alır.

🔸Evre II: Kanser, serviksin ötesine geçer ve vajina veya pelvik duvarlara yayılır.

🔸Evre III: Kanser, pelvik bölgeye yayılır, vajinaya ve/veya pelvik duvara ulaşır.

🔸Evre IV: Kanser, vücudun diğer organlarına, örneğin mesane, rektum veya uzak organlara yayılır.

Evrelendirme, cerrahi ve görüntüleme testleri ile yapılır. Evrelemenin doğru yapılması, tedavi seçeneklerini belirlemede yardımcı olur.

Serviks Kanserinin Evrelerine Göre Tedavisi Nasıl Yapılır?

Serviks kanserinin tedavisi, kanserin evresine bağlı olarak değişir:

🔹Evre I:

• Cerrahi Müdahale: Kanserin sadece servikste sınırlı olduğu bu evrede, rahmin alınması (histerektomi) genellikle tek tedavi seçeneğidir.

• Radyoterapi: Cerrahiden sonra, kanserin yeniden ortaya çıkmasını önlemek amacıyla radyoterapi uygulanabilir.

🔹Evre II ve III:

• Cerrahi Müdahale: Rahim, yumurtalıklar ve tüplerin alınması gerekebilir.

• Radyoterapi ve Kemoterapi: Kanserin yayılma olasılığına karşı kemoterapi ve radyoterapi kombinasyonu kullanılabilir.

🔹Evre IV:

• Kemoterapi ve İmmünoterapi: Uzak organlara yayılma durumunda, kemoterapi tedavisi ve immünoterapiler uygulanabilir.

• Palyatif Bakım: Tedaviye yanıt alınamayan durumlarda, semptomları hafifletmek için palyatif bakım uygulanabilir.

Serviks Kanserinin Güncel Sistemik Tedavileri Nelerdir?

Serviks kanserinde sistemik tedavi, çoğunlukla ileri evre (Evre IV), nüks ya da radyoterapiye ek olarak uygulanır. Günümüzde kemoterapiye ek olarak immünoterapi ve hedefe yönelik ajanlar da tedavi seçenekleri arasındadır. Tedavi planı, hastalığın yaygınlığı, PD-L1 ekspresyon durumu, performans skoru ve daha önce alınan tedavilere göre belirlenir.

➤ Kemoterapi

Kemoterapi, serviks kanserinde sistemik tedavinin temelini oluşturur.

🔹 İleri Evre ve Nüks Hastalıkta (Evre IVB veya Rektal/Vajinal Nüks):

🔹 Kemoradyoterapi sırasında (konkomitan):

➤ İmmünoterapi

Son yıllarda immünoterapiler, özellikle PD-L1 pozitif hastalarda tedavi algoritmasına girmiştir.

➤ Hedefe Yönelik Tedaviler

🔹 Bevacizumab (anti-VEGF ajan)

🔹 Tisotumab Vedotin (ADC – antikor-ilaca konjugat)

➤  Genetik ve Moleküler Testlerin Önemi

• PD-L1 testi: İmmünoterapi seçimini belirler (CPS ≥1 ise etkilidir)

• MSI-H / dMMR: Çok nadirdir, varsa pembrolizumab etkili olabilir

• Tümör mutasyon yükü (TMB): Klinik araştırmalarda değerlendirilmektedir

Serviks kanserinde sistemik tedavi, özellikle ileri evre ve nüks durumlarında kemoterapi, immünoterapi ve hedefe yönelik tedavilerin kombinasyonuyla uygulanır. Pembrolizumab ve bevacizumab gibi ajanlar, sağkalımı uzatmakta ve tedavi başarısını artırmaktadır. Bu nedenle, tedavi kararı verirken hastanın klinik durumu kadar moleküler profili de mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Tedavi planlaması mutlaka multidisipliner bir ekip tarafından yapılmalıdır.

Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Yaşam Süresi ve Sağkalım Oranları

Rahim ağzı kanseri (serviks kanseri), özellikle HPV (Human Papilloma Virus) enfeksiyonuna bağlı gelişen ve erken tanı ile tamamen tedavi edilebilen bir kanser türüdür. Sağkalım oranları hastalığın evresine, yayılımına ve uygulanan tedavilere göre değişir.

Evreye Göre 5 Yıllık Sağkalım Oranları (FIGO 2018 Sınıflamasına Göre)

Sağkalımı Etkileyen Faktörler

• Evre

• Tümör boyutu

• Lenf nodu tutulumu

• Uzak metastaz varlığı

• HPV tipi

• Tedaviye yanıt

• İmmün sistem durumu