Periton (Karın Zarı) Kanseri

Periton (Karın Zarı) Kanseri

Periton Nedir?

Periton, karın boşluğunun iç yüzeyini ve karın organlarını örten ince bir zar tabakasıdır. Bu zar, karın organlarını korur ve karın içindeki organların hareket etmesini sağlar. Periton, peritonun iltihaplanması, enfeksiyonu veya kanseriyle ilgili bir durumu ifade eder. Periton kanseri, doğrudan periton zarından gelişen kanserlerdir. Yani, bu kanser türü peritonda, karın içindeki zar dokusunda başlar ve karın boşluğuna yayılarak organlara etki edebilir.

Periton Kanseri Nedir?

Periton kanseri, periton zarında ortaya çıkan nadir ancak ciddi bir kanser türüdür. Bu kanser türü, genellikle karın boşluğunun zarında, yani peritonda, gelişir ve bu kanserin yayılımı da karın içi organları etkileyebilir. Periton kanseri, karın boşluğunda veya iç organlarda sıvı birikimine neden olabilecek özelliklere sahiptir. Kadınlar arasında daha sık görülse de erkeklerde de gelişebilir. Bu kanser türü, karın şişliği, mide ağrısı ve sindirim sorunları gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Periton Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?

Periton kanserinin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri bu kanser türünün gelişiminde etkili olabilir:

📌Kadın Cinsiyeti: Kadınlarda daha sık görülür. Özellikle menopoz sonrası kadınlarda artış gözlemlenmiştir.

📌Yaş: Periton kanseri, genellikle 50 yaş ve üzeri bireylerde görülür.

📌Yumurtalık Kanseri Geçmişi: Yumurtalık kanseri, Periton kanserinin gelişmesine zemin hazırlayabilir.

📌Genetik Faktörler: Ailede yumurtalık kanseri gibi genetik yatkınlık bulunan bireylerde periton kanseri riski artabilir.

📌Abdominal Kanserler: Karın bölgesindeki kanserler, Periton kanserine yol açabilir.

📌İmmün Yetmezlik Durumları: Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde kanser riskinin arttığı gözlemlenmiştir.

📌Peritonitis (Periton İltihaplanması): Kronik periton iltihaplanması, kanser riskini artırabilir.

Periton Kanserinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Periton kanserinden korunmak için önerilen bazı yöntemler şunlardır:

✅Düzenli Kontroller: Özellikle risk grubundaki kadınların, düzenli jinekolojik ve abdominal muayenelerle karın bölgesindeki değişiklikleri izlemeleri önemlidir.

✅HPV Aşısı: HPV enfeksiyonu, kadınlarda yumurtalık ve periton kanserleriyle ilişkilendirilebilir. HPV aşısı, bu riskleri azaltmada yardımcı olabilir.

✅Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sigara içmemek, dengeli beslenmek, egzersiz yapmak ve sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak genel kanser riskini azaltabilir.

✅Erken Teşhis: Periton kanserinin erken evrelerinde tedaviye başlamak, hastalığın yayılmasını engelleyebilir. Bu nedenle, şüpheli belirtilerle bir uzmana başvurmak çok önemlidir.

✅Genetik Danışmanlık: Ailede kanser öyküsü olan bireyler, genetik testler yaptırarak risklerini öğrenebilir ve erken taramalara başlayabilirler.

Periton Kanserinin Evrelemesi Nasıl Yapılır?

Periton kanseri evrelemesi, kanserin karın içindeki yayılma derecesini belirlemeye yöneliktir. Genellikle şu evreler kullanılır:

🔸Evre I: Kanser yalnızca periton zarında sınırlıdır ve karın içindeki diğer organlara yayılmamıştır.

🔸Evre II: Kanser, periton zarından çevre organlara yayılmaya başlamıştır, ancak hâlâ sınırlıdır.

🔸Evre III: Kanser, karın içindeki lenf düğümlerine veya organlara yayılmıştır.

🔸Evre IV: Kanser, uzak organlara (örneğin, akciğerler veya karaciğer) yayılmıştır.

Evreleme, hastalığın seyrini belirlemek ve tedavi planı oluşturmak için kritik öneme sahiptir.

Periton Kanserinin Evrelerine Göre Tedavisi Nasıl Yapılır?

Periton kanseri tedavisi, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir:

🔹Evre I:

• Cerrahi Müdahale: Kanser yalnızca periton zarıyla sınırlıysa, cerrahi müdahale ile kanserli dokular temizlenebilir.

• Radyoterapi: Cerrahiden sonra hastalığın yeniden gelişme riskini azaltmak için radyoterapi uygulanabilir.

🔹Evre II ve III:

• Cerrahi Müdahale: Kanserin yayıldığı bölgelere cerrahi müdahale gerekebilir. Bu aşamada tümörlerin tamamen çıkarılması hedeflenir.

• Kemoterapi: Kemoterapi, kanserin daha fazla yayılmasını engellemek amacıyla kullanılabilir. Bu tedavi, kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlar.

🔹Evre IV:

• Kemoterapi ve İmmünoterapiler: Uzak organlara yayılan kanser için immünoterapiler ve kemoterapi tedavisi uygulanabilir.

• Palyatif Bakım: İleri evrelerde, tedavi genellikle semptomları hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik palyatif bakım odaklıdır.

Periton Kanserinin Güncel Sistemik Tedavileri Nelerdir?

Periton kanserinin tedavisinde güncel sistemik tedavi yöntemleri şunlardır:

📌Kemoterapi:

• Cisplatin, Carboplatin ve Paclitaxel gibi ilaçlar, karın içindeki kanser hücrelerini öldürmek amacıyla kullanılabilir.

• Kemoterapi genellikle cerrahi müdahale ile birlikte uygulanarak kanserin tekrar etme riskini azaltmayı hedefler.

📌İmmünoterapiler:

• Pembrolizumab (Keytruda) ve Nivolumab (Opdivo) gibi immünoterapiler, bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser hücrelerini hedef alabilir. İmmünoterapiler, özellikle ileri evre kanserlerde kullanılmaktadır.

📌Radyoterapi:

• Kanserin lokal olarak yayılmasına karşı radyoterapi uygulanabilir. Özellikle cerrahiden sonra, kalan kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır.

📌Hedefe Yönelik Tedavi:

• Genetik mutasyonları hedef alan tedavi seçenekleri, kanser hücrelerinin özel özelliklerine göre seçilebilir ve tedaviye daha duyarlı hale getirilebilir.

Yaşam Süresi ve Sağkalım Oranları

Periton kanseri, karın zarından (periton) kaynaklanan nadir ve agresif seyirli bir kanser türüdür.

→Klinik ve biyolojik davranışı over (yumurtalık) kanserine çok benzer.

→Genellikle ileri evrede tanı konur ve sağkalım oranları evre, yayılım ve tedaviye yanıt ile yakından ilişkilidir.

Periton Kanseri Türleri:

• Primer Periton Kanseri (asıl periton kökenli)

• Sekonder Periton Tutulumu (over, mide, kolon gibi başka organ kanserlerinden peritoneal yayılım)

• Pseudomyxoma Peritonei (Müsilajlı tümör tipi)

Burada anlatılan sağkalım oranları primer periton kanseri ve over tipi periton kanseri içindir.

Evreye Göre 5 Yıllık Sağkalım Oranları

(Over Kanseri ile Benzer Kabul Edilir)

Genel Ortalama Sağkalım Süresi

Sağkalımı Etkileyen Faktörler

• Sitoredüktif cerrahi başarısı (maksimum tümör çıkarılması)

• Kemoterapiye yanıt (Platin duyarlılığı)

• CA-125 düzeyinin tedavi sonrası normalleşmesi

• Genel performans durumu

• İmmünoterapi veya hedefe yönelik tedaviye uygunluk (BRCA, HRD mutasyonu vb.)