Periton, karın boşluğunun iç yüzeyini ve karın organlarını örten ince bir zar tabakasıdır. Bu zar, karın organlarını korur ve karın içindeki organların hareket etmesini sağlar. Periton, peritonun iltihaplanması, enfeksiyonu veya kanseriyle ilgili bir durumu ifade eder. Periton kanseri, doğrudan periton zarından gelişen kanserlerdir. Yani, bu kanser türü peritonda, karın içindeki zar dokusunda başlar ve karın boşluğuna yayılarak organlara etki edebilir.
Periton kanseri, periton zarında ortaya çıkan nadir ancak ciddi bir kanser türüdür. Bu kanser türü, genellikle karın boşluğunun zarında, yani peritonda, gelişir ve bu kanserin yayılımı da karın içi organları etkileyebilir. Periton kanseri, karın boşluğunda veya iç organlarda sıvı birikimine neden olabilecek özelliklere sahiptir. Kadınlar arasında daha sık görülse de erkeklerde de gelişebilir. Bu kanser türü, karın şişliği, mide ağrısı ve sindirim sorunları gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
Periton kanserinin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri bu kanser türünün gelişiminde etkili olabilir:
📌Kadın Cinsiyeti: Kadınlarda daha sık görülür. Özellikle menopoz sonrası kadınlarda artış gözlemlenmiştir.
📌Yaş: Periton kanseri, genellikle 50 yaş ve üzeri bireylerde görülür.
📌Yumurtalık Kanseri Geçmişi: Yumurtalık kanseri, Periton kanserinin gelişmesine zemin hazırlayabilir.
📌Genetik Faktörler: Ailede yumurtalık kanseri gibi genetik yatkınlık bulunan bireylerde periton kanseri riski artabilir.
📌Abdominal Kanserler: Karın bölgesindeki kanserler, Periton kanserine yol açabilir.
📌İmmün Yetmezlik Durumları: Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde kanser riskinin arttığı gözlemlenmiştir.
📌Peritonitis (Periton İltihaplanması): Kronik periton iltihaplanması, kanser riskini artırabilir.
Periton kanserinden korunmak için önerilen bazı yöntemler şunlardır:
✅Düzenli Kontroller: Özellikle risk grubundaki kadınların, düzenli jinekolojik ve abdominal muayenelerle karın bölgesindeki değişiklikleri izlemeleri önemlidir.
✅HPV Aşısı: HPV enfeksiyonu, kadınlarda yumurtalık ve periton kanserleriyle ilişkilendirilebilir. HPV aşısı, bu riskleri azaltmada yardımcı olabilir.
✅Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sigara içmemek, dengeli beslenmek, egzersiz yapmak ve sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak genel kanser riskini azaltabilir.
✅Erken Teşhis: Periton kanserinin erken evrelerinde tedaviye başlamak, hastalığın yayılmasını engelleyebilir. Bu nedenle, şüpheli belirtilerle bir uzmana başvurmak çok önemlidir.
✅Genetik Danışmanlık: Ailede kanser öyküsü olan bireyler, genetik testler yaptırarak risklerini öğrenebilir ve erken taramalara başlayabilirler.
Periton kanseri, karın boşluğunu saran zar olan peritonda gelişen nadir bir kanser türüdür. Primer (doğrudan peritonda başlayan) veya sekonder (başka bir organdan yayılan) olabilir. Belirti ve bulguları genellikle karın bölgesini etkiler ve sinsi başlayıp ilerleyebilir. İşte periton kanserinin olası belirti ve bulguları:
🔸Karın Şişliği (Asit): Karın boşluğunda sıvı birikmesi en sık görülen belirtidir. Bu durum karın çevresinde belirgin bir genişlemeye ve rahatsızlık hissine yol açar. Şişlik zamanla artabilir.
🔸Karın Ağrısı veya Rahatsızlık: Künt, sürekli veya kramp tarzında olabilen karın ağrısı veya dolgunluk hissi.
🔸Çabuk Doyma veya Yemek Yemede Zorluk: Normalden daha az yemekle tokluk hissi.
🔸Hazımsızlık, Bulantı veya Kusma.
🔸Bağırsak Alışkanlıklarında Değişiklik: Kabızlık veya ishal gibi.
🔸Açıklanamayan Kilo Kaybı.
🔸Yorgunluk ve Halsizlik.
Daha Az Görülen Belirtiler:
🔹Sırt Ağrısı.
🔹Sık İdrara Çıkma İhtiyacı.
🔹Nefes Darlığı (karındaki sıvı akciğerlere baskı yaparsa).
🔹Ele Gelen Karın Kitlesi (ileri evrelerde).
Önemli Not: Bu belirtiler periton kanserine özgü değildir ve daha yaygın görülen diğer karın rahatsızlıklarında da görülebilir. Ancak bu belirtilerden herhangi birinin sürekli hale gelmesi, sıklığının artması veya normalden farklı olması durumunda vakit kaybetmeden bir doktora (gastroenterolog veya onkolog) başvurmak önemlidir. Özellikle karın şişliği ve kilo kaybı gibi belirtiler ciddiye alınmalıdır. Primer periton kanseri nadir görülse de, sekonder periton kanseri (diğer kanserlerin yayılımı) daha sık olabilir ve benzer belirtilere yol açabilir.
Periton kanserinin teşhisi, belirtilerinin genellikle non-spesifik olması nedeniyle zor olabilir ve sıklıkla farklı yöntemlerin kombinasyonu ile konulur:
Fizik Muayene: Doktor, karın bölgesini muayene ederek şişlik, hassasiyet veya kitle varlığını değerlendirir.
Sıvı Aspirasyonu (Parasentez): Karında sıvı birikimi (asit) varsa, bir iğne yardımıyla sıvı örneği alınır ve kanser hücreleri açısından incelenir (sitolojik inceleme). Bu, tanıda önemli bir adımdır.
Görüntüleme Yöntemleri:
Ultrasonografi (USG): Karın içindeki organları ve sıvı birikimini görüntüleyebilir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Karın ve pelvik bölgenin detaylı görüntülerini alarak tümör varlığını, yayılımını ve diğer organlarla ilişkisini değerlendirmede kullanılır.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Bazı durumlarda BT'ye ek olarak veya BT'nin yetersiz kaldığı durumlarda kullanılabilir.
PET-BT: Kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılımını (metastaz) belirlemede yardımcı olabilir.
Biyopsi: Kesin tanı, peritondan alınan doku örneğinin patolojik olarak incelenmesiyle konulur. Biyopsi şu yöntemlerle alınabilir:
Görüntüleme Eşliğinde İğne Biyopsisi: BT veya ultrason rehberliğinde karın içindeki şüpheli kitlelerden iğne ile örnek alınabilir.
Laparoskopi: Karın içine küçük kesilerle girilerek doğrudan periton ve organlar incelenir ve biyopsi alınabilir. Bu, hem tanı hem de evreleme için önemli bir yöntemdir.
Açık Cerrahi (Laparotomi): Daha büyük bir kesi ile karın açılır, periton ve organlar doğrudan incelenir ve biyopsi alınır. Genellikle tanı kesinleştirildikten sonra tedavi amaçlı da yapılabilir.
Laparoskopik veya Açık Cerrahi Evreleme: Cerrahi sırasında tüm karın boşluğu detaylı olarak incelenir, tümörün yayılımı değerlendirilir ve gerekirse ek biyopsiler alınır. Bu, kanserin evresini belirlemek ve uygun tedavi planını yapmak için kritik öneme sahiptir.
Periton kanseri tanısı genellikle bu yöntemlerin bir kombinasyonu ile konulur. Primer periton kanseri nadir olduğu için, teşhis konulurken diğer organlardan yayılan (sekonder) periton kanseri olasılığı da dikkatlice değerlendirilir.
Periton kanseri evrelemesi, kanserin karın içindeki yayılma derecesini belirlemeye yöneliktir. Genellikle şu evreler kullanılır:
🔸Evre I: Kanser yalnızca periton zarında sınırlıdır ve karın içindeki diğer organlara yayılmamıştır.
🔸Evre II: Kanser, periton zarından çevre organlara yayılmaya başlamıştır, ancak hâlâ sınırlıdır.
🔸Evre III: Kanser, karın içindeki lenf düğümlerine veya organlara yayılmıştır.
🔸Evre IV: Kanser, uzak organlara (örneğin, akciğerler veya karaciğer) yayılmıştır.
Evreleme, hastalığın seyrini belirlemek ve tedavi planı oluşturmak için kritik öneme sahiptir.
Periton kanseri tedavisi, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir:
🔹Evre I:
Cerrahi Müdahale: Kanser yalnızca periton zarıyla sınırlıysa, cerrahi müdahale ile kanserli dokular temizlenebilir.
Radyoterapi: Cerrahiden sonra hastalığın yeniden gelişme riskini azaltmak için radyoterapi uygulanabilir.
🔹Evre II ve III:
Cerrahi Müdahale: Kanserin yayıldığı bölgelere cerrahi müdahale gerekebilir. Bu aşamada tümörlerin tamamen çıkarılması hedeflenir.
Kemoterapi: Kemoterapi, kanserin daha fazla yayılmasını engellemek amacıyla kullanılabilir. Bu tedavi, kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlar.
🔹Evre IV:
Kemoterapi ve İmmünoterapiler: Uzak organlara yayılan kanser için immünoterapiler ve kemoterapi tedavisi uygulanabilir.
Palyatif Bakım: İleri evrelerde, tedavi genellikle semptomları hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik palyatif bakım odaklıdır.
Periton kanserinin tedavisinde güncel sistemik tedavi yöntemleri şunlardır:
📌Kemoterapi:.
📌İmmünoterapiler
📌Radyoterapi:
📌Hedefe Yönelik Tedavi:
Periton kanseri, karın zarından (periton) kaynaklanan nadir ve agresif seyirli bir kanser türüdür.
→Klinik ve biyolojik davranışı over (yumurtalık) kanserine çok benzer.
→Genellikle ileri evrede tanı konur ve sağkalım oranları evre, yayılım ve tedaviye yanıt ile yakından ilişkilidir.
Primer Periton Kanseri (asıl periton kökenli)
Sekonder Periton Tutulumu (over, mide, kolon gibi başka organ kanserlerinden peritoneal yayılım)
Pseudomyxoma Peritonei (Müsilajlı tümör tipi)
Burada anlatılan sağkalım oranları primer periton kanseri ve over tipi periton kanseri içindir.
Sağkalımı Etkileyen Faktörler
Sitoredüktif cerrahi başarısı (maksimum tümör çıkarılması)
Kemoterapiye yanıt (Platin duyarlılığı)
CA-125 düzeyinin tedavi sonrası normalleşmesi
Genel performans durumu
İmmünoterapi veya hedefe yönelik tedaviye uygunluk (BRCA, HRD mutasyonu vb.)
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı
Doç. Dr. Abdullah Sakin
Hakkımda
İletişim
