Paratroid Kanseri

Paratroid Kanseri

Paratroid Nedir?

Paratroid bezleri, tiroid bezinin hemen arkasında bulunan küçük, fasulye şeklinde bezlerdir. Vücutta genellikle dört adet paratroid bezi bulunur, ancak sayısı bazen farklı olabilir. Paratroid bezleri, parathormon (PTH) adlı bir hormon üretir. Bu hormon, vücudun kalsiyum ve fosfor dengesini düzenler ve kemik sağlığı için kritik bir rol oynar. Paratroid bezleri, kalsiyum seviyelerini düzenlemek için kemiklerden kalsiyum salınımını uyarır ve böbreklerde kalsiyum emilimini artırır.

Paratroid Kanseri Nedir?

Paratroid kanseri, paratroid bezlerinin kanserli hücrelerle anormal bir şekilde büyümesiyle gelişen nadir bir kanser türüdür. Paratroid kanseri, genellikle paratroid bezlerinin aşırı parathormon üretmesine yol açar, bu da kan kalsiyum seviyelerinin yükselmesine ve hiperkalsemiye (yüksek kalsiyum) yol açabilir. Paratroid kanseri, tiroid kanserine kıyasla daha nadir görülür ve genellikle küçük boyutlarda kalır. Erken evrelerde belirgin semptomlar göstermeyebilir, ancak ilerleyen dönemlerde kalsiyum seviyelerinin yükselmesi gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Paratroid Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?

Paratroid kanserinin kesin nedenleri henüz tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri tanımlanmıştır:

📌Genetik Faktörler: Ailesel paratroid kanseri, bazı genetik hastalıklarla ilişkilidir. Örneğin, multiple endokrin neoplazi (MEN) sendromu, paratroid kanseri riskini artırabilir.

📌Radyasyon Maruziyeti: Baş ve boyun bölgesine yönelik yapılan radyasyon tedavileri, paratroid kanseri riskini artırabilir.

📌Yaş: Paratroid kanseri, genellikle 30-60 yaş arasındaki bireylerde görülür.

📌Cinsiyet: Kadınlar, erkeklere göre paratroid kanseri geliştirme konusunda daha yüksek bir riske sahip olabilir.

Paratroid Kanserinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Paratroid kanserinden korunmak için yapılabilecek bazı şeyler şunlardır:

✅Genetik Testler ve Tarama: Ailesinde paratroid kanseri veya MEN sendromu öyküsü olan kişiler, genetik testler ve düzenli taramalar ile erken teşhis için risk altındadır.

✅Radyasyondan Kaçınma: Baş ve boyun bölgesine yapılan gereksiz radyasyon maruziyetinden kaçınılmalıdır.

✅Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve sigara içmeme gibi yaşam tarzı değişiklikleri, genel sağlık üzerinde olumlu etkilere sahiptir.

✅Düzenli Kontroller: Boyunda şişlik veya anormal değişiklikler fark edildiğinde, bir doktora başvurmak önemlidir. Erken teşhis, tedavi sürecini kolaylaştırabilir.

Paratroid Kanserinin Evrelemesi Nasıl Yapılır?

Paratroid kanserinin evrelemesi, kanserin boyutunu, yayılma derecesini ve çevre dokulara olan etkisini belirlemek için yapılır. Evreleme işlemi, tedavi sürecinde yol gösterici olur. Paratroid kanserinde evreleme genellikle şu şekilde yapılır:

🔸Evre 1: Kanser, paratroid bezinde sınırlıdır ve çevre dokulara yayılmamıştır.

🔸Evre 2: Kanser, paratroid bezinden çevre dokulara (yakın lenf bezleri gibi) yayılmıştır.

🔸Evre 3: Kanser, yakın dokulara ve lenf bezlerine yayıldığı gibi, yakın organlara da yayılabilir.

🔸Evre 4: Kanser, vücudun uzak bölgelerine (örneğin akciğerler veya kemikler gibi) yayılmıştır.

Paratroid Kanserinin Evrelerine Göre Tedavisi Nasıl Yapılır?

Paratroid kanserinin tedavisi, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir:

🔹Evre 1 ve 2: Erken evrelerde tedavi, cerrahi müdahale ile başlar. Paratroid bezinin tamamı veya kanserli bölümü alınabilir. Kanserli hücrelerin tamamen çıkarılması, hastalığın tedavisinin temelidir.

🔹Evre 3: Kanser daha ileri aşamalara yayılmışsa, cerrahi müdahale sonrasında kemoterapi, radyoterapi veya hedefe yönelik tedavi uygulanabilir.

🔹Evre 4: Uzak organlara yayılan kanser için tedavi, cerrahiye ek olarak sistemik tedavi (kemoterapi, hedefe yönelik tedavi, immünoterapiler) içerir. Ayrıca, vücutta aşırı kalsiyum birikimini kontrol altına almak için tedavi gerekebilir.

Paratroid Kanserinin Güncel Sistemik Tedavileri Nelerdir?

Paratroid kanseri tedavisinde kullanılan güncel sistemik tedavi yöntemleri şunlardır:

✅Kemoterapi: Paratroid kanseri genellikle kemoterapiye duyarlı değildir, ancak bazı ileri evre vakalarda bu tedavi yöntemi kullanılabilir.

✅Hedefe Yönelik Tedavi: Paratroid kanserine yönelik spesifik genetik değişiklikleri hedef alan ilaçlar kullanılabilir. Bu tedavi, kanser hücrelerinin büyümesini engellemeye çalışır.

✅İmmünoterapiler: Paratroid kanseri için immünoterapiler henüz deneme aşamasında olsa da, bazı klinik çalışmalarda kullanımı araştırılmaktadır.

✅Radyoaktif Tedavi: Bazı paratroid kanseri türlerinde, yüksek kalsiyum seviyelerinin kontrol altına alınması için radyoaktif tedavi seçenekleri kullanılabilir.

Yaşam Süresi ve Sağkalım Oranları

Paratiroid kanseri, boyunda tiroid bezinin arkasında yer alan paratiroid bezlerinden kaynaklanan, son derece nadir (%0,005) fakat lokal agresif seyir gösterebilen bir kanser türüdür. En önemli özelliği hiperkalsemi (kan kalsiyum yüksekliği) ile kendini göstermesidir.

Paratiroid Kanserinde Genel 5 Yıllık ve 10 Yıllık Sağkalım Oranları

Sağkalım oranları hastalığın erken tanısı, cerrahi başarısı ve lokal nüks/metastaz varlığına göre değişir.

Sağkalımı Etkileyen Faktörler

• Tümörün tam çıkarılıp çıkarılamaması

• Hiperkalseminin kontrol altına alınabilmesi

• Lokal nüks (tekrarlama) varlığı

• Uzak metastaz (akciğer, karaciğer, kemik gibi) gelişimi

• Erken tanı ve tedavi

Evreye Göre Ortalama Sağkalım