Oral Kavite (Ağız İçi) Kanserleri

Oral Kavite (Ağız İçi) Kanserleri

Oral Kavite Nedir?

Oral kavite, ağız boşluğu anlamına gelir ve dil, dudaklar, dişler, diş eti, yanakların iç yüzeyi, sert damak, ağız tabanı ve dilin arka kısmını içerir. Oral kavite tümörleri, bu bölgede meydana gelen hücresel değişimlerin sonucunda oluşan iyi huylu veya kötü huylu kitlelerdir. İyi huylu tümörler genellikle lokalize kalırken, kötü huylu olanlar (kanser) çevre dokulara veya uzak organlara yayılabilir.

Oral Kavite Kanseri Nedir?

Oral kavite tümörleri kanseri, ağız boşluğunda bulunan hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla oluşan kötü huylu tümörlerdir. Bu kanser türü, genellikle squamöz hücrelerden kaynaklanır ve dudak, dil, ağız tabanı ve diğer oral dokuları etkileyebilir. İlk belirtiler genellikle ağızda iyileşmeyen yaralar, ağız ağrısı, yutma güçlüğü ve kanamadır. Erken teşhis edilmediğinde, hastalık hızla ilerleyerek çevre dokulara ve lenf düğümlerine yayılabilir.

Oral Kavite Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?

Oral kavite kanserinin oluşumunda etkili olan bazı risk faktörleri şunlardır:

📌Tütün Kullanımı: Sigara, pipo, puro ve tütün çiğneme gibi alışkanlıklar en önemli risk faktörlerindendir.

📌Alkol Tüketimi: Aşırı alkol tüketimi, özellikle tütünle birlikte kullanıldığında, riski artırır.

📌İnsan Papilloma Virüsü (HPV): Bazı HPV türleri, ağız ve boğaz kanserine neden olabilir.

📌Güneş Işığına Maruz Kalma: Dudak kanseri riskini artırabilir.

📌Yetersiz Ağız Hijyeni ve Diş Sorunları: Kronik tahrişe neden olan protezler veya diş problemleri risk oluşturabilir.

📌Genetik Yatkınlık: Ailede ağız kanseri öyküsü bulunması riski artırabilir.

📌Beslenme Eksiklikleri: Vitamin ve mineral eksiklikleri de kanser riskini artırabilir.

Oral Kavite Kanserinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Oral kavite kanserinden korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:

✅Tütün ve Alkolü Bırakmak: Tütün ürünlerini ve alkolü tamamen bırakmak riski büyük ölçüde azaltır.

✅Güneş Koruyucu Kullanmak: Dudakları güneşten koruyan ürünler kullanmak önemlidir.

✅Ağız Hijyenine Dikkat Etmek: Diş ve diş eti sağlığını korumak, düzenli diş hekimi kontrollerine gitmek etkili bir önlemdir.

✅Dengeli Beslenme: Sebze, meyve ve tam tahıl açısından zengin bir diyet, kanser riskini azaltabilir.

✅HPV Aşısı: HPV'ye karşı aşı yaptırmak, virüsün neden olduğu kanser riskini azaltabilir.

✅Erken Belirtileri Tanımak: Ağızda iyileşmeyen yaralar, renk değişiklikleri ve kitleler gibi belirtiler fark edildiğinde hemen bir uzmana başvurmak gerekir.

Oral Kavite Kanserinin Evrelemesi Nasıl Yapılır?

Oral kavite kanseri, tümörün boyutuna, çevre dokulara yayılımına ve lenf düğümlerine veya diğer organlara metastaz yapıp yapmadığına göre evrelenir:

🔸Evre 0: Kanser hücreleri sadece yüzeyde bulunur, invazyon yoktur.

🔸Evre I: Tümör 2 cm’den küçüktür ve çevre dokulara yayılmamıştır.

🔸Evre II: Tümör 2-4 cm büyüklüğündedir ancak lenf düğümlerine yayılmamıştır.

🔸Evre III: Tümör 4 cm’den büyüktür veya yakın lenf düğümlerine yayılmıştır.

🔸Evre IV: Kanser, çevre dokulara veya uzak organlara metastaz yapmıştır.

Evreleme, genellikle biyopsi, manyetik rezonans görüntüleme (MR), bilgisayarlı tomografi (BT) ve PET taramaları ile yapılır.

Oral Kavite Kanserinin Evrelerine Göre Tedavisi Nasıl Yapılır?

🔹Evre 0 ve Evre I: Cerrahi müdahale ile tümör çıkarılır. Radyoterapi genellikle gerekmez.

🔹Evre II: Cerrahi tedaviye ek olarak radyoterapi uygulanabilir. Gerekirse lenf düğümleri de çıkarılır.

🔹Evre III: Cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi kombinasyonu ile tedavi edilir. Lenf düğümleri ve çevre dokular dikkatle incelenir.

🔹Evre IV: İleri evrelerde kemoterapi, immünoterapi ve hedefe yönelik tedaviler kullanılabilir. Palyatif bakım da hastanın yaşam kalitesini artırmak için uygulanabilir.

Oral Kavite Tümörleri Kanserinin Güncel Sistemik Tedavileri Nelerdir?

➤ Kemoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek için ilaç tedavisi uygulanır.

➤ İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı harekete geçiren tedavilerdir. Checkpoint inhibitörleri gibi ilaçlar etkili sonuçlar verebilir.

➤ Hedefe Yönelik Tedavi: Kanser hücrelerindeki spesifik genetik değişiklikleri hedef alan ilaçlar kullanılır. EGFR inhibitörleri, oral kavite kanserlerinde yaygın bir hedefe yönelik tedavidir.

➤ Radyoterapi ile Kombine Tedavi: Sistemik tedaviler genellikle radyoterapiyle birleştirilir

Oral Kavite Kanseri: Yaşam Süresi ve Sağkalım Oranları

Oral kavite kanseri, ağız içindeki yapıların (dil, dudak, damak, diş eti, ağız tabanı, yanak içi) kötü huylu tümörlerini kapsar. En sık rastlanan tipi skuamöz hücreli karsinomdur. Tanı evresi, tümörün yeri ve tedaviye yanıt sağkalımı önemli ölçüde etkiler.

Evreye Göre 5 Yıllık Sağkalım Oranları

Sağkalımı Etkileyen Faktörler

• Tümörün yerleşim yeri: Dil kökü ve ağız tabanı tümörleri genellikle daha agresiftir.

• Lenf nodu tutulumu: N pozitif hastalarda prognoz daha kötü seyreder.

• Tümörün boyutu ve derinliği (T evresi)

• Sigara ve alkol kullanımı: Hem oluşum hem de nüks açısından risk faktörüdür.

• Tedaviye erişim ve multidisipliner yaklaşım

Tedaviye Göre Yaşam Süresi

• Erken evrede (Evre I-II):

  • Cerrahi veya radyoterapi ile tam tedavi mümkündür.

  • Ortalama yaşam süresi: 5 yıl ve üzeri

• İleri evrede (Evre III-IV):

  • Cerrahi + radyoterapi + kemoterapi kombinasyonu gerekir.

  • Ortalama yaşam süresi: 1,5–4 yıl

  • Uzak metastaz varsa: 12–24 ay arası değişebilir.