Meme Kanseri (Metastatik Evre)

Meme Kanseri (Metastatik Evre)

Metastatik Meme Kanseri Nedir?

Metastatik meme kanseri, meme kanserinin vücudun diğer organlarına yayılması sonucu gelişen kanser türüdür. Bu evrede, kanser hücreleri, meme dışında vücudun uzak bölgelerine, örneğin karaciğer, akciğer, kemik veya beyin gibi organlara yayılabilir. Bu süreç, metastaz olarak adlandırılır ve kanserin başlangıç noktasından uzak bir alanda yeni tümörlerin oluşmasına yol açar. Metastatik meme kanseri, genellikle tedavi edilemez, ancak tedavi ile hastalığın ilerlemesi kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi iyileştirilebilir.

Metastatik Meme Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?

Metastatik meme kanseri için bazı bilinen risk faktörleri şunlardır:

📌Erken Evre Kanserin Geçmişi: Daha önce meme kanseri geçirmiş olan kişilerde, kanserin tekrar etme ve metastaz yapma riski artar.

📌Genetik Faktörler: BRCA1 ve BRCA2 gibi genetik mutasyonlar, meme kanseri ve metastaz riski üzerinde önemli bir rol oynar. Bu genetik değişikliklere sahip kadınlar, daha yüksek risk altındadır.

📌Hormonal Faktörler: Estrojen ve progesteron hormonlarına duyarlı meme kanserleri, hormon tedavisi ve tedavi sırasında yapılan değişiklikler nedeniyle metastaz yapabilir.

📌Yaş: Yaşlı kadınlarda metastatik meme kanseri riski artabilir, ancak genç kadınlarda da bu durum görülebilir.

📌Aile Geçmişi: Ailede meme kanseri öyküsü bulunan kadınlar, genetik yatkınlık nedeniyle metastatik kanser riski taşır.

📌Hormon Reçeteleri: Hormon tedavisi kullanımı, özellikle menopoz sonrası kadınlarda, metastatik kanser gelişme riskini artırabilir.

📌İmmün Sistem Zayıflığı: İmmün sistemin zayıf olması veya kanser tedavisi nedeniyle bağışıklık sisteminin baskılanması, metastaz riskini artırabilir.

Metastatik Meme Kanserinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Metastatik meme kanserinden korunmak için alabileceğiniz bazı önlemler şunlardır:

✅Erken Teşhis: Düzenli mamografi ve kendi kendine meme muayenesi, kanseri erken evrede tespit etmeye yardımcı olabilir. Erken teşhis, metastatik durumu önleyebilir.

✅Genetik Danışmanlık: Ailede meme kanseri öyküsü olan bireyler, genetik testler ile BRCA gen mutasyonları gibi genetik yatkınlıkları belirleyebilir. Bu, erken tedavi önlemleri alınmasını sağlayabilir.

✅Sağlıklı Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, aşırı alkol tüketiminden kaçınmak ve sigara içmemek, meme kanseri riskini azaltabilir.

✅Hormon Tedavisi ve İmmün Sistem: Hormon tedavisi ile ilgili değişiklikler konusunda doktor tavsiyesi almak, metastaz riskini azaltmada etkili olabilir. Aynı şekilde, bağışıklık sistemini güçlendiren yaşam tarzı değişiklikleri, kanserin yayılmasını engellemeye yardımcı olabilir.

✅İzleme: Meme kanseri tedavisinin ardından düzenli olarak kontrol edilmesi, olası metastazların erken tespit edilmesini sağlar.

Metastatik Meme Kanserinde Belirti Ve Bulgular Nelerdir ?

Metastatik meme kanseri (evre 4 meme kanseri), kanser hücrelerinin memedeki orijinal tümörden vücudun diğer uzak bölgelerine yayıldığı anlamına gelir. Bu yayılım genellikle kan dolaşımı veya lenfatik sistem yoluyla olur. Metastazlar en sık kemikler, akciğerler, karaciğer ve beyinde görülür, ancak diğer organlara da yayılabilir.

Metastatik meme kanserinin belirti ve bulguları, kanserin yayıldığı organa ve yayılımın derecesine göre değişiklik gösterir. Bazı hastalarda uzun süre belirgin bir semptom olmayabilirken, bazılarında çeşitli şikayetler ortaya çıkabilir.

Genel Belirtiler (Kanserin Yaygınlığına Bağlı Olabilecek Belirtiler):

• Yorgunluk: Sürekli ve şiddetli yorgunluk hissi, dinlenmekle geçmeyebilir.

• Açıklanamayan Kilo Kaybı: İstemsiz ve belirgin kilo kaybı.

• İştahsızlık: Yeme isteğinde azalma.

• Yaygın Ağrılar: Vücudun çeşitli yerlerinde geçmeyen veya artan ağrılar.

Metastazın Yerleştiği Organa Özgü Belirti ve Bulgular:

• Kemik Metastazları (En Sık Görülen Metastaz Bölgesi):

  • Şiddetli kemik ağrıları, özellikle sırt, kalça ve kaburgalarda.

  • Kemik kırıkları (travma olmaksızın veya hafif bir zorlanmayla).

  • Sinir basısı sonucu uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük.

  • Kanda kalsiyum seviyesinin yükselmesine bağlı belirtiler (bulantı, kusma, kabızlık, halsizlik, bilinç bulanıklığı).

• Akciğer Metastazları:

  • Sürekli öksürük.

  • Nefes darlığı.

  • Göğüs ağrısı.

  • Kanlı balgam (hemoptizi).

  • Tekrarlayan akciğer enfeksiyonları.

• Karaciğer Metastazları:

  • Karın sağ üst kısmında ağrı veya dolgunluk hissi.

  • Sarılık (ciltte ve gözlerde sararma).

  • Karında şişlik (asit birikimi).

  • İştahsızlık, bulantı ve kusma.

  • Halsizlik.

• Beyin Metastazları:

  • Baş ağrısı (şiddetli ve geçmeyen).

  • Görme bozuklukları (bulanık görme, çift görme).

  • Nöbetler.

  • Denge ve koordinasyon sorunları.

  • Hafıza kaybı veya bilişsel değişiklikler.

  • Kişilik değişiklikleri.

  • Konuşma güçlüğü.

Diğer Olası Metastaz Bölgeleri ve Belirtileri:

• Lenf Bezleri: Vücudun çeşitli yerlerinde (boyun, koltuk altı, kasık) şişlikler.

• Cilt: Cilt altında nodüller veya şişlikler.

Önemli Not: Metastatik meme kanserinin belirtileri, kanserin nerede yayıldığına ve ne kadar yayıldığına bağlı olarak büyük ölçüde değişir. Bu belirtilerden herhangi birini yaşamanız durumunda derhal doktorunuza başvurmanız önemlidir. Ancak bu belirtilerin başka sağlık sorunlarından da kaynaklanabileceği unutulmamalıdır. Doktorunuz gerekli muayene ve tetkikleri yaparak doğru tanıyı koyacaktır.

Metastatik Meme Kanserinin Teşhisi Nasıl Konulmaktadır? 

Metastatik meme kanserinin teşhisi, meme kanseri öyküsü olan veya olmayan bir hastada, vücudun uzak bölgelerinde ortaya çıkan belirti ve bulguların dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi ve çeşitli tanısal yöntemlerin kullanılmasıyla konulur. Amaç, metastazın varlığını doğrulamak, yayılımın derecesini belirlemek ve tedavi planını oluşturmaktır.

📌Klinik Değerlendirme ve Tıbbi Öykü:

• Fizik Muayene: Doktor, memeleri ve diğer belirti veren bölgeleri (kemikler, akciğerler, karın vb.) muayene eder. Lenf bezleri de kontrol edilir.
• Tıbbi Öykü: Hastanın meme kanseri tanısı alıp almadığı, aldıysa ne zaman ve hangi tedavileri gördüğü, mevcut belirtileri, ne zamandır devam ettiği ve genel sağlık durumu sorgulanır.

📌Görüntüleme Yöntemleri (Metastazı Saptamak ve Yaygınlığını Değerlendirmek İçin):

• Kemik Sintigrafisi: Kemik metastazlarını saptamada sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Radyoaktif madde verilerek kemiklerdeki anormal aktivite alanları görüntülenir.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Göğüs, karın ve pelvis bölgelerindeki organları (akciğerler, karaciğer, lenf bezleri vb.) ve kemikleri değerlendirmek için kullanılır. Metastazların yerini ve boyutunu belirlemede yardımcıdır.
• Pozitron Emisyon Tomografisi - Bilgisayarlı Tomografi (PET-BT): Kanser hücrelerinin metabolik aktivitesini göstererek metastazların saptanmasında ve yaygınlığının belirlenmesinde oldukça duyarlı bir yöntemdir. Özellikle kemik ve yumuşak doku metastazlarını değerlendirmede faydalıdır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Beyin ve omurilik metastazlarını değerlendirmede en iyi görüntüleme yöntemidir. Ayrıca karaciğer ve kemik metastazları için de ek bilgi sağlayabilir.
• Akciğer Grafisi: Akciğer metastazlarını saptamada ilk basamak görüntüleme yöntemidir, ancak BT kadar detaylı bilgi vermez.
• Ultrasonografi (USG): Karaciğer metastazlarını veya cilt altı metastazlarını değerlendirmede kullanılabilir.

📌Biyopsi: Metastatik hastalığın doğrulanması ve tedavi planının belirlenmesi için biyopsi genellikle gereklidir.

• Metastaz Bölgesinden Biyopsi: Belirti veren veya görüntüleme yöntemleriyle şüpheli bulunan metastaz bölgelerinden (örneğin, kemik, karaciğer, lenf bezi) biyopsi alınır. Bu biyopsi, iğne biyopsisi (ince iğne aspirasyon biyopsisi veya çekirdek biyopsi) veya cerrahi biyopsi şeklinde olabilir.
• Mevcut Meme Tümöründen Biyopsi (Eğer Yeni Tanı İse): Eğer hasta ilk kez meme kanseri tanısı alıyorsa ve aynı zamanda metastaz saptanmışsa, hem meme tümöründen hem de metastaz bölgesinden biyopsi alınarak tümörün özellikleri (hormon reseptörleri, HER2 durumu) karşılaştırılabilir. Bazen metastazdaki tümörün özellikleri orijinal tümörden farklılık gösterebilir ve bu durum tedavi seçimini etkileyebilir.

📌Kan Testleri:

• Tümör Belirteçleri: CA 15-3, CA 27-29 ve CEA gibi tümör belirteçlerinin seviyeleri metastatik meme kanserinde yükselebilir. Ancak bu testler tanı koydurucu değildir, daha çok tedaviye yanıtı izlemek ve nüksü saptamak için kullanılır.

• Karaciğer ve Böbrek Fonksiyon Testleri: Metastazın organ fonksiyonlarını etkileyip etkilemediğini değerlendirmek için yapılır.

• Kalsiyum Seviyesi: Kemik metastazı olan hastalarda kalsiyum seviyesi yükselebilir.

• Tam Kan Sayımı: Anemi veya diğer kan hücresi anormalliklerini değerlendirmek için yapılır.

Özetle Metastatik Meme Kanseri Teşhisi:

1. Klinik belirti ve tıbbi öykü dikkatlice değerlendirilir.

2. Vücudun uzak bölgelerindeki olası metastazları saptamak için çeşitli görüntüleme yöntemleri (kemik sintigrafisi, BT, PET-BT, MRG) kullanılır.

3. Metastazın varlığını doğrulamak ve tümörün özelliklerini belirlemek için genellikle metastaz bölgesinden biyopsi alınır.

4. Kan testleri ek bilgiler sağlar ve tedavi takibinde kullanılır.

Metastatik meme kanseri teşhisi konulduktan sonra, tedavi planı kanserin yayıldığı bölgelere, tümörün özelliklerine, hastanın genel sağlık durumuna ve daha önceki tedavilere göre multidisipliner bir ekip tarafından belirlenir. Tedavinin amacı genellikle hastalığı kontrol altında tutmak, semptomları hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmaktır.

Metastatik Meme Kanserinin Evrelemesi Nasıl Yapılır?

Metastatik meme kanserinin evrelemesi, kanserin yayılımını ve vücuttaki diğer organlara olan etkisini belirlemek için yapılır. Yayılma durumuna göre kanserin evresi şu şekilde sınıflandırılabilir:

🔸Evre 4 (Metastatik Evre): Kanserin meme dışındaki organlara yayıldığı evredir. Metastatik meme kanseri, evre 4 olarak kabul edilir ve kanser hücrelerinin vücutta farklı organlara, özellikle kemik, akciğer, karaciğer ve beyin gibi bölgelere yayılması mümkündür.

Evreleme sırasında yapılan tetkikler arasında Tomografi taramaları, MRI, PET taramaları ve biyopsi gibi yöntemler bulunur. Bu testler, kanserin yayılma alanını ve hangi organların etkilendiğini belirlemek için kullanılır.

Metastatik Meme Kanserinin Evrelerine Göre Tedavisi Nasıl Yapılır?

Evre 4 (Metastatik Meme Kanseri) Tedavisi:

🔹Sistemik Tedavi: Metastatik meme kanseri, genellikle sistemik tedavi gerektirir. Bu tedaviler, kanser hücrelerini tüm vücutta hedef almayı amaçlar.

🔹Kemoterapi: Metastatik kanserde genellikle kemoterapi kullanılır. Bu tedavi, kanser hücrelerini öldürmeye çalışır, ancak sağlıklı hücrelere de zarar verebilir.

🔹Hormon Tedavisi: Estrojen ve progesteron reseptör pozitif meme kanserlerinde hormon tedavisi kullanılabilir. Bu tedavi, kanser hücrelerinin büyümesini engellemeye yardımcı olur.

🔹Hedefe Yönelik Tedavi: HER2 pozitif metastatik meme kanserlerinde trastuzumab gibi hedefe yönelik tedavi ajanları kullanılır. Bu tedavi kanserin büyümesini engellemeye yardımcı olabilir.

🔹İmmünoterapiler: Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik tedaviler, metastatik meme kanserinde uygulanan yeni tedavi yöntemlerindendir. Pembrolizumab gibi ilaçlar bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı harekete geçirir.

🔹Palyatif Bakım: Metastatik meme kanseri tedavisinde, hastalığın semptomlarını yönetmek ve yaşam kalitesini iyileştirmek için palyatif bakım da önemli bir yer tutar.

Metastatik Meme Kanserinin Güncel Sistemik Tedavileri Nelerdir?

Metastatik meme kanserinin tedavisinde güncel sistemik tedavi seçenekleri şunlardır:

➤ Kemoterapi: Kanserin hızla büyüyen hücrelerini hedef alır. Genellikle birçok metastatik meme kanseri hastasında uygulanır.

➤ Hormon Tedavisi: Estrojen ve progesteron hormonlarıyla etkileşime giren kanser hücrelerini hedefler. Hormon reseptör pozitif kanserlerde kullanılır.

➤ Hedefe Yönelik Tedavi: HER2 pozitif kanserlerde trastuzumab ve pertuzumab gibi ilaçlar kullanılarak kanserin büyümesi engellenebilir.

➤ İmmünoterapiler: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı harekete geçiren tedaviler, metastatik meme kanserinin tedavisinde giderek daha yaygın hale gelmektedir. Pembrolizumab ve atezolizumab gibi ilaçlar, tedaviye dahil edilebilir.

➤ CDK4/6 İnhibitörleri: Palbociclib ve ribociclib gibi ilaçlar, hormon reseptör pozitif, HER2 negatif metastatik meme kanserlerinde kullanılan ilaçlardır.

Güncel Tedavi Seçenekleri (Alt Tiplerine Göre)

➥ Hormon Reseptör Pozitif / HER2 Negatif (HR+/HER2−)

• Hormon tedavisi: Letrozol, Anastrozol, Tamoksifen

• CDK4/6 inhibitörleri: Palbociclib, Ribociclib, Abemaciclib

• Fulvestrant: Östrojen reseptörlerini bloke eder

• Yeni Nesil ADC:

  • Sacituzumab govitecan (TROP-2 hedefli ADC): Hormonal tedaviye dirençli ve/veya kemoterapi sonrası hastalarda etkilidir.

➥ HER2 Pozitif Metastatik Meme Kanseri

• Trastuzumab + Pertuzumab + Kemoterapi

• T-DM1 (Trastuzumab emtansin): Trastuzumab ile kemoterapinin (emtansin) birleşimi

• Trastuzumab deruxtecan (Fam-trastuzumab deruxtecan-nxki):

  • Hem HER2 pozitif hem de HER2-düşük (HER2-low) hastalarda etkili olan güçlü bir antikor-ilaca konjugattır.

  • HER2 düşük tümörlerde yeni tedavi kapıları açmıştır.

➥ Triple Negatif Meme Kanseri (TNBC)

• Kemoterapi: Paklitaksel, Karboplatin

• İmmünoterapi: Atezolizumab + nab-paklitaksel (PD-L1 pozitif hastalarda)

• ADC: Sacituzumab govitecan

  • TROP-2 ekspresyonu olan TNBC hastalarında sağkalımı uzattığı gösterilmiştir.

• PARP inhibitörleri: BRCA mutasyonlu hastalarda (Olaparib, Talazoparib)

➥ Kemik Metastazı İçin Destek Tedavileri

• Zoledronik asit, Denosumab

• Radyoterapi, ağrı ve kırık riskini azaltmak için uygulanır.

Yaşam Süresi ve Sağkalım Oranları