Larenks, ses tellerinin bulunduğu ve yutakla (farenks) trakea (nefes borusu) arasında yer alan organı tanımlar. Genellikle "gırtlak" olarak da bilinir. Larenks, solunum, ses üretimi ve yutkunma gibi temel işlevleri yerine getirir. İçerisinde ses telleri bulunur ve bu ses telleri havayı ses dalgalarına dönüştürerek ses üretir. Ayrıca, larenks solunum yolunun bir parçası olarak, havanın trakeaya geçişini kontrol eder ve yutma sırasında yiyecek veya sıvıların hava yoluna girmesini engeller.
Larenks (Gırtlak) Kanseri, larenkste yer alan hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğalarak kötü huylu (kanserli) bir tümör oluşturduğu bir hastalıktır. Bu kanser türü, genellikle yassı hücreli karsinomlar (squamous cell carcinoma) olarak adlandırılır. Larenks (Gırtlak) Kanseri, ses tellerinden trakeaya kadar olan bölgelerde gelişebilir. Ses kısıklığı, yutkunma güçlüğü, boğazda ağrı ve boyunda şişlik gibi belirtiler genellikle erken dönemde fark edilebilir.
Larenks (Gırtlak) Kanserine yakalanma riskini artıran bazı faktörler şunlardır:
📌Tütün Kullanımı: Sigara içmek, Larenks (Gırtlak) Kanseri için en büyük risk faktörüdür. Tütün dumanı, larenks hücrelerinin hasar görmesine ve kansere yol açmasına neden olabilir.
📌Aşırı Alkol Tüketimi: Alkol, sigara ile birlikte Larenks (Gırtlak) Kanserinin riskini daha da artırır. Alkolün genellikle ağız yoluyla sindirilmesi, kanser hücrelerinin bu bölgelere kolayca yerleşmesine neden olabilir.
📌HPV Enfeksiyonu (Human Papillomavirus): HPV virüsü, özellikle orofarenks kanseri ile ilişkilidir, ancak Larenks (Gırtlak) Kanseriyle de bağlantılı olabilir.
📌Yaş: Yaşlı bireylerde Larenks (Gırtlak) Kanseri daha yaygın görülür. 50 yaşın üzerindeki erkeklerde daha sık görülür.
📌Cinsiyet: Erkekler, kadınlara göre Larenks (Gırtlak) Kanserine daha yatkındır.
📌Genetik Yatkınlık: Ailede Larenks (Gırtlak) Kanseri öyküsü bulunan kişilerde risk daha yüksek olabilir.
📌Asidik Reflü: Mide asidinin yemek borusuna ve boğaza geri kaçması (gastroözofageal reflü hastalığı), Larenks (Gırtlak) Kanseri riskini artırabilir.
📌Düşük Ağız Hijyeni ve Diş Sorunları: Ağız hijyeninin kötü olması ve diş sorunları, Larenks (Gırtlak) Kanseri riskini artırabilir.
Larenks (Gırtlak) Kanserinden korunmak için alınabilecek önlemler şunlardır:
✅Tütün ve Alkol Kullanımını Bırakmak: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketmek kanser riskini önemli ölçüde artırır, bu alışkanlıklardan kaçınılmalıdır.
✅HPV Aşısı: HPV'ye karşı aşı olmak, özellikle genç yaşta, Larenks (Gırtlak) Kanserine karşı koruyucu olabilir.
✅Dengeli Beslenme: Sebze ve meyve açısından zengin bir diyet, bağışıklık sistemini güçlendirir ve kanser riskini azaltabilir.
✅Erken Teşhis İçin Düzenli Kontroller: Boğazda iyileşmeyen yaralar, ses kısıklığı veya boyunda şişlik gibi belirtiler fark edildiğinde bir doktora başvurulmalıdır.
✅Ağız Hijyenine Dikkat Etmek: Diş sağlığına dikkat etmek ve düzenli diş hekimi kontrollerine gitmek önemlidir.
✅Güneşten Korunma: Dudaklarda kanser riski için güneşten korunma önemlidir, çünkü ultraviyole ışınlar cilt kanserine yol açabilir.
✅Mide Asidini Kontrol Etmek: Reflü şikayetleri olan bireylerin tedavi edilmesi, Larenks (Gırtlak) Kanseri riskini azaltabilir.
Larenks (gırtlak) kanseri, gırtlakta (ses telleri, epiglottis ve diğer yapılar) gelişen bir kanser türüdür. Genellikle sigara ve alkol kullanımıyla ilişkilidir. Erken evrelerde belirtiler hafif olabilirken, tümör büyüdükçe daha belirgin hale gelir. En sık görülen bulgular ve belirtiler şunlardır:
Ses kısıklığı: İki haftadan uzun süren, düzelmeyen ses kısıklığı en sık ve en önemli belirtilerden biridir. Özellikle ses tellerini etkileyen tümörlerde erken dönemde ortaya çıkabilir.
Boğaz ağrısı: Özellikle yutkunurken artan, geçmeyen boğaz ağrısı.
Yutma güçlüğü (disfaji): Katı veya sıvı gıdaları yutmada zorluk, takılma hissi.
Kulak ağrısı (otalji): Aynı tarafta yansıyan kulak ağrısı olabilir.
Boyunda kitle: Boyunda büyümüş lenf düğümleri ele gelebilir. Bu genellikle kanserin lenfatik yayılımının bir işaretidir.
Öksürük: Özellikle geçmeyen, inatçı öksürük. Bazı durumlarda kanlı öksürük (hemoptizi) görülebilir.
Nefes darlığı (stridor): Tümör hava yolunu daraltırsa nefes almada zorluk, hırıltılı veya tiz sesli solunum (stridor) ortaya çıkabilir. Bu acil bir durumdur.
Ağız kokusu (halitozis): Tümörün nekrozu veya enfeksiyonu sonucu kötü ağız kokusu oluşabilir.
Boğazda dolgunluk veya yabancı cisim hissi.
Kilo kaybı: Açıklanamayan kilo kaybı kanserin sistemik etkilerinden biri olabilir.
Yorgunluk.
Larenks kanseri teşhisi, dikkatli bir klinik değerlendirme, endoskopik incelemeler ve biyopsi ile elde edilen dokunun patolojik incelemesinin kombinasyonu ile konulur:
Klinik Değerlendirme: Doktor, hastanın semptomlarını, tıbbi öyküsünü (sigara, alkol kullanımı gibi risk faktörleri) ve fizik muayenesini yapar. Boyunda kitle varlığı, ağız ve boğaz bölgesinin genel durumu değerlendirilir.
Fiberoptik Nazofaringolaringoskopi: Bu, larenks kanseri teşhisinde temel bir yöntemdir. Ucunda kamera ve ışık bulunan ince, esnek bir tüp (endoskop) burundan veya ağızdan geçirilerek nazofarenks, orofarenks ve larenks (gırtlak) bölgeleri doğrudan görüntülenir. Ses telleri, epiglottis ve diğer laringeal yapılar detaylı olarak incelenir. Anormallikler, tümörler ve şüpheli alanlar belirlenir.
Direkt Laringoskopi: Genel anestezi altında yapılan bu prosedürde, sert bir laringoskop kullanılarak ağızdan girilerek gırtlak daha detaylı bir şekilde incelenir. Bu işlem sırasında biyopsi alınması da kolaylaşır.
Biyopsi ve Patolojik İnceleme: Kesin tanı, şüpheli alanlardan alınan doku örneklerinin (biyopsi) patolog tarafından mikroskop altında incelenmesiyle konulur. Biyopsi, fiberoptik endoskopi veya direkt laringoskopi sırasında alınabilir. Patolojik inceleme, kanser hücrelerinin varlığını doğrular ve tümörün tipini (genellikle skuamöz hücreli karsinom) ve grade'ini (agresiflik derecesini) belirler.
Görüntüleme Yöntemleri (Yayılımı Değerlendirmek İçin): Tanı konulduktan sonra kanserin yayılımını değerlendirmek için çeşitli görüntüleme yöntemleri kullanılır:
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Boyun ve göğüs bölgesinin BT taraması, primer tümörün boyutunu, yerel yayılımını (çevre dokulara invazyon) ve lenf nodu metastazlarını değerlendirmede önemlidir. Ayrıca uzak metastazları (özellikle akciğer) saptamaya yardımcı olabilir.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Özellikle yumuşak doku invazyonunu ve tümörün sınırlarını daha iyi göstermede BT'ye göre avantajlı olabilir.
Pozitron Emisyon Tomografisi-Bilgisayarlı Tomografi (PET-BT): Uzak metastazları saptamada ve tedavi yanıtını değerlendirmede faydalı olabilir. Ayrıca boyundaki lenf nodlarının evrelemesinde de rol oynayabilir.
Evreleme: Klinik bulgular, endoskopik incelemeler, biyopsi sonuçları ve görüntüleme yöntemlerinin bulguları bir araya getirilerek kanserin evresi belirlenir (TNM evreleme sistemi kullanılır). Evreleme, tedavi planlaması ve prognozun belirlenmesinde kritik öneme sahiptir.
Larenks kanseri erken evrede teşhis edildiğinde tedavi şansı daha yüksektir. Özellikle ses kısıklığı gibi belirtileri iki haftadan uzun süren kişilerin vakit kaybetmeden bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanına başvurması önemlidir.
Larenks (Gırtlak) Kanseri evrelemesi, tümörün boyutuna, yayılma derecesine ve çevre dokulara olan etkisine göre yapılır. Genellikle TNM (Tümör, Lenf Düğümü, Metastaz) sistemi ile evreleme yapılır:
🔸Evre 0: Kanser, sadece larenksin üst tabakasında bulunur ve yayılma göstermemiştir.
🔸Evre I: Kanser küçük bir alanda bulunur ve komşu dokulara yayılmamıştır.
🔸Evre II: Tümör daha büyük olabilir, ancak çevre dokulara yayılmamıştır.
🔸Evre III: Tümör daha büyük hale gelmiştir ve yakındaki lenf düğümlerine yayılabilir.
🔸Evre IV: Kanser, uzak organlara veya uzak lenf düğümlerine metastaz yapmıştır.
Larenks (Gırtlak) Kanserinin tedavisi, evreye göre değişir:
➥ Evre I ve II: Genellikle cerrahi müdahale ile tümör çıkarılır. Radyoterapi de bu evrelerde kullanılabilir.
➥ Evre III: Cerrahi müdahale ve radyoterapi kombinasyonu kullanılır. Lenf düğümleri çıkarılabilir.
➥ Evre IV: İleri evrelerde tedavi, kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapi kombinasyonları içerebilir. Palyatif bakım, hastanın yaşam kalitesini artırmaya yönelik uygulanabilir.
Larenks (Gırtlak) Kanseri tedavisinde kullanılan bazı güncel sistemik tedavi yöntemleri şunlardır:
➤ Erken evrede (Evre I-II):
Cerrahi (Tümör küçükse lokal olarak çıkarılabilir.)
Radyoterapi (Ses korunması için tercih edilebilir.)
➤ İleri evrede (Evre III-IV):
Kemoradyoterapi (Kemoterapi + Radyoterapi kombinasyonu)
Larenjektomi (Gırtlağın tamamen çıkarılması) gerekebilir.
Hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi (İleri evre hastalarda umut vadeden tedavi seçenekleri arasında yer almaktadır.)
🔹Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmeye yönelik ilaçlar kullanılır. Bu tedavi genellikle radyoterapi ile kombinelenir.
🔹İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı güçlendiren tedavi yöntemidir. Özellikle PD-1 inhibitörleri gibi ilaçlar kullanılır.
🔹Hedefe Yönelik Tedavi: Kanser hücrelerinin belirli genetik mutasyonlarını hedefleyen ilaçlar kullanılır. EGFR inhibitörleri gibi ilaçlar bu tedaviye örnektir.
🔹Radyoterapi: Kanser hücrelerini yok etmeyi amaçlayan ışın tedavisidir. Cerrahiden önce veya sonra kullanılabilir.
🔹Palyatif Bakım: İleri evre hastalarda, kanserin semptomlarını hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak amacıyla uygulanır.
Larenks (Gırtlak) Kanseri, gırtlak bölgesinde oluşan malign tümörlerdir. Sigara, alkol tüketimi ve insan papilloma virüsü (HPV) gibi faktörler hastalığın gelişiminde önemli rol oynar. Sağkalım oranları hastalığın evresine, tümörün yerleşim yerine ve tedaviye yanıtına bağlı olarak değişir.
Evreye Göre 5 Yıllık Sağkalım Oranları
Evre I (Tümör sınırlı, yayılmamış): %75-90
Evre II (Bölgesel yayılım başlamış, ancak lenf nodları tutulmamış): %60-75
Evre III (Lenf nodlarına yayılım veya gırtlağın hareketini kısıtlayan büyük tümörler): %50-60
Evre IV (Uzak metastazlar, ileri lokal yayılım): %30-40
Sağkalımı Etkileyen Faktörler
Tümörün evresi ve yayılım durumu
Hastanın genel sağlık durumu (yaş, kronik hastalıklar vs.)
Tedaviye uyum ve yanıt
Sigara ve alkol kullanımı (Tedavi sonrası sigara içmeye devam eden hastalarda nüks riski artar!)
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı
Doç. Dr. Abdullah Sakin
Hakkımda
İletişim
