Dev hücreli kemik tümörü (DHKT), genellikle 20-40 yaşları arasındaki bireylerde görülen nadir bir kemik tümörüdür. Bu tümör, kemik dokusunun içinde bulunan dev hücrelerin anormal bir şekilde büyüyerek tümör oluşturmalarıyla gelişir. Çoğunlukla uzun kemiklerin uç kısımlarında, özellikle diz ve el bileği çevresinde yerleşir. Dev hücreli kemik tümörleri, benign (iyi huylu) ancak lokal olarak invaziv (yakın dokulara yayılma) bir tümör türüdür. Bu tümör, çevre dokulara zarar verebilir ve bazen kemik kırılmasına yol açabilir. İyi huylu olarak kabul edilse de, bazı vakalarda kanserli hale gelebilir ve diğer organlara yayılabilir. Tedavi edilmezse daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Dev hücreli kemik tümörü için bilinen bazı risk faktörleri şunlardır:
📌Yaş: DHKT, genellikle genç yetişkinlerde (20-40 yaş) görülür. Çocuklar ve yaşlılar daha az etkilenir.
📌Cinsiyet: Kadınlarda, erkeklere oranla biraz daha fazla görülme eğilimindedir.
📌Genetik Faktörler: Genetik yatkınlık, DHKT'nin gelişiminde rol oynayabilir. Ailesinde bu tümöre sahip bireyler olanlar daha yüksek risk altındadır.
📌Kemik Hastalıkları: Paget hastalığı gibi bazı kemik hastalıkları, dev hücreli kemik tümörü gelişme riskini artırabilir.
📌Travmalar: Kemiklerde yaşanan travmalar veya kırıklar, tümörün gelişimine katkı sağlayabilir.
📌Radyasyona Maruz Kalma: Geçmişte kemik tedavisi gören veya radyasyona maruz kalmış bireylerin riskleri artar.
Dev hücreli kemik tümörlerinden korunmak için belirli bir önlem almak zor olabilir, çünkü bu tümörün tam olarak neden oluştuğu net değildir. Ancak aşağıdaki önlemler yardımcı olabilir:
✅Genetik Danışmanlık: Ailesinde bu tür tümör geçmişi bulunan bireyler, genetik danışmanlık alarak hastalığın erken teşhisi için bilgilendirilebilir.
✅Sağlıklı Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz yapmak ve kemik sağlığını desteklemek, genel sağlığı iyileştirebilir. Kemik sağlığı, iyi beslenme ve kalsiyum desteği ile güçlendirilebilir.
✅Radyasyon Maruziyeti: Yalnızca gerekli olduğunda radyoterapi uygulanmalı, gereksiz radyasyon maruziyeti önlenmelidir.
✅Erken Teşhis: Vücutta şişlik, ağrı veya kemik kırıkları gibi belirtiler fark edildiğinde derhal bir doktora başvurmak, erken teşhis ve tedaviye olanak tanır.
Dev hücreli kemik tümörü (DHCT), genellikle 20-40 yaş arasındaki yetişkinlerde görülen, lokal olarak agresif olabilen ve nadiren metastaz yapabilen bir kemik tümörüdür. En sık kemiklerin uç kısımlarında, özellikle diz çevresinde (femurun distal ucu ve tibianın proksimal ucu) yerleşir. Bulguları tümörün büyüklüğüne, yerine ve neden olduğu hasara göre değişebilir:
Ağrı: Etkilenen bölgede genellikle sinsi başlayan ve zamanla artan ağrı en sık görülen belirtidir. Ağrı, hareketle artabilir ve gece de devam edebilir.
Şişlik: Tümör büyüdükçe etkilenen kemiğin üzerinde şişlik fark edilebilir. Şişlik yumuşak veya sert olabilir.
Hareket kısıtlılığı: Tümör ekleme yakınsa, eklem hareketlerinde kısıtlılık ve zorlanma olabilir.
Hassasiyet: Tümör bölgesine dokunulduğunda hassasiyet hissedilebilir.
Patolojik kırık: Nadiren, tümör kemiği zayıflatırsa travma olmaksızın veya hafif bir travma sonucu kırık (patolojik kırık) meydana gelebilir. Bu durumda ani ve şiddetli ağrı ortaya çıkar.
Nörolojik semptomlar (omurgada yerleşirse): Omurgada yerleşen DHCT'ler sinirlere baskı yaparak uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük gibi nörolojik belirtilere neden olabilir.
Dev hücreli kemik tümörü teşhisi, klinik değerlendirme, radyolojik görüntüleme ve kesin tanı için biyopsi ile elde edilen dokunun patolojik incelemesinin kombinasyonu ile konulur:
Klinik Değerlendirme: Doktor, hastanın semptomlarını, tıbbi öyküsünü ve fizik muayenesini yapar. Etkilenen bölgedeki ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı ve hassasiyet değerlendirilir.
Radyolojik Görüntüleme:
Direkt Röntgen (X-Ray): DHCT tanısında ilk ve en önemli görüntüleme yöntemidir. Röntgen filmlerinde tipik olarak kemiğin uç kısmında, metafiz ve epifiz bölgesini tutan, sabun köpüğü benzeri veya litik (kemik yıkımı) görünüm saptanır. Kortikal incelme ve subkondral kemiğe uzanım da görülebilir.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Tümörün boyutunu, yayılımını (kemik iliği, yumuşak doku), eklem içi uzanımını ve çevre dokularla ilişkisini detaylı olarak göstermede MRG çok değerlidir. Tedavi planlaması için önemlidir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapısını daha detaylı değerlendirmek, özellikle patolojik kırık şüphesinde veya omurga tutulumunda faydalı olabilir.
Kemik Sintigrafisi: Tüm vücut kemik taraması, tümörün diğer kemiklerde yayılımını (nadir de olsa görülebilir) veya çok odaklı tümör varlığını araştırmak için yapılabilir.
Biyopsi ve Patolojik İnceleme: Kesin tanı, tümörden alınan doku örneğinin (biyopsi) patolog tarafından mikroskop altında incelenmesiyle konulur. Biyopsi genellikle radyolojik görüntüleme (röntgen veya BT rehberliğinde) eşliğinde iğne biyopsisi (tru-cut biyopsi) veya açık cerrahi biyopsi şeklinde yapılabilir. Patolojik incelemede, çok çekirdekli dev hücreler ve mononükleer stromal hücreler gibi DHCT'ye özgü hücre tipleri saptanır.
Evreleme: DHCT genellikle lokal bir tümördür ve metastazı nadirdir. Ancak, agresif davranış gösteren ve metastaz yapabilen alt tipleri de bulunmaktadır. Evreleme, tümörün büyüklüğü (T), bölgesel lenf nodu tutulumu (N) ve uzak metastaz varlığı (M) kriterlerine göre TNM sistemi kullanılarak yapılır. Ancak lenf nodu tutulumu DHCT'de çok nadirdir. Akciğer metastazı en sık görülen uzak metastaz bölgesidir.
Dev hücreli kemik tümörünün evrelemesi, tümörün büyüklüğünü, yayılma derecesini ve çevre dokulara olan etkisini değerlendirmeyi amaçlar. Evreleme genellikle şu şekilde yapılır:
🔸Evre I: Tümör, sadece kemik içinde ve sınırlı bir bölgede kalır. Çevre dokulara yayılmamıştır.
🔸Evre II: Tümör, çevre dokulara yayılmaya başlamış ancak lenf düğümleri veya uzak organlara ulaşmamıştır.
🔸Evre III: Tümör, kemik dışındaki büyük alanlara yayılabilir ve çevre dokularda belirgin bir etkisi olabilir.
🔸Evre IV: Tümör, uzak organlara, özellikle akciğerlere yayılabilir. Bu evre en ileri aşamadır ve tedavi süreci daha karmaşık hale gelir.
Evrelendirme, tümörün cerrahi tedavisinde ve takip edilmesinde büyük öneme sahiptir.
Dev hücreli kemik tümörünün tedavisi evreye göre değişir:
➤ Evre I ve II: Erken evrelerde tedavi genellikle cerrahi müdahale ile tümörün çıkarılmasıdır. Kemiğin yeniden şekillendirilmesi veya yerine greft konması gerekebilir.
➤ Evre III: Cerrahi müdahale. Ancak bu evrede tümörün çevre dokulara zarar vermesi nedeniyle daha dikkatli bir tedavi planı gereklidir.
➤ Evre IV: Uzak organlara yayılmış tümörlerin tedavisinde cerrahi müdahale sınırlı kalabilir. Tedavi, Cerrahi, radyoterapi ve hedefe yönelik tedavilerle desteklenir. Akciğerlerdeki metastazlar için cerrahi müdahale de düşünülebilir.
Dev hücreli kemik tümörü tedavisinde kullanılan güncel sistemik tedavi yöntemleri şunlardır:
🔹Radyoterapi: Radyoterapi, kemik tümörlerinin çevre dokulara yayılmasını engellemek için kullanılabilir. Ancak DHKT genellikle radyasyona karşı duyarlı değildir, bu nedenle tedavi genellikle sınırlıdır.
🔹İmmünoterapiler: Son yıllarda immünoterapiler, tümör hücrelerini hedef alarak bağışıklık sistemini güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu tedavi, DHKT'nin metastaz yapmasını önlemek için kullanılabilir.
🔹Hedefe Yönelik Tedavi: Hedefe yönelik tedavi, kanserin belirli moleküler hedeflerine yönelik olarak uygulanan tedavi yöntemidir. Özellikle tümör hücrelerinin büyümesini engellemeye yönelik ilaçlar kullanılır.
Benign Dev Hücreli Kemik Tümörleri:
Yaşam Süresi: Başarılı tedavi durumunda hastalar normal yaşam süresine ulaşır.
Sağkalım: 5 yıllık sağkalım oranı neredeyse %100’dür, çünkü benign form ölümcül kabul edilmez.
Malign Dönüşüm Durumları:
Nadir vakalarda, dev hücreli kemik tümörleri primer veya sekonder malign transformasyona uğrayabilir.
Yaşam Süresi: Malign vakalarda 5 yıllık sağkalım oranları, tümörün yayılımına ve tedaviye yanıtına bağlı olarak %40-70 arasında değişebilir.
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı
Doç. Dr. Abdullah Sakin
Hakkımda
İletişim
