Kanser tedavisi sırasında ağız ve diş bakımı, hem tedavi yan etkilerini yönetmek hem de ciddi komplikasyonları önlemek açısından hayati öneme sahiptir. Kemoterapi ve radyoterapi gibi tedaviler, ağız boşluğundaki hassas hücreleri etkileyerek çeşitli sorunlara yol açabilir.
Tedavi Öncesi Diş Hekimi Muayenesi:
Kanser tedavisine başlamadan önce mutlaka bir diş hekimine (tercihen onkoloji hastalarıyla deneyimli birine) görünün. Diş hekiminiz, potansiyel sorunları (çürükler, enfeksiyonlar, çekilmesi gereken dişler) tespit edecek ve tedavi öncesinde gerekli müdahaleleri yapacaktır.
Tedavi sırasında enfeksiyon riskini en aza indirmek için enfeksiyon odakları temizlenmelidir.
Nazik Ağız Hijyeni:
Yumuşak Fırça: Çok yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanın. Elektrikli diş fırçası yerine manuel fırça tercih edilebilir.
Nazik Fırçalama: Dişlerinizi ve diş etlerinizi günde en az iki kez nazikçe fırçalayın. Diş etlerine zarar vermekten kaçının.
Diş İpi: Diş ipi kullanıyorsanız, nazikçe kullanın veya kanama riskiniz varsa doktorunuza danışın.
Alkolsüz Ağız Çalkalama Suyu: Ağız yarası veya kuruluğu varsa, alkol ve sert kimyasallar içermeyen (tuzlu su veya karbonatlı su karışımı gibi) ağız çalkalama suyu kullanın. Doktorunuz özel bir gargara önerebilir.
Ağız Kuruluğu Yönetimi:
Gün boyunca bol su için.
Şekersiz sakız çiğneyin veya şekersiz sert şekerler emerek tükürük akışını artırın.
Doktorunuzun önereceği yapay tükürük spreyleri veya jelleri kullanın.
Nemlendirici yiyecekler (salatalık, karpuz gibi) tüketin.
Ağız Yaraları (Mukozit) Yönetimi:
Soğuk Uygulama: Tedavi sırasında buz parçacıkları emmek veya soğuk içecekler içmek, ağız yaralarının şiddetini azaltabilir.
Yumuşak Yiyecekler: Katı, baharatlı, asitli, sıcak veya çok soğuk yiyeceklerden kaçının. Püre haline getirilmiş, pürüzsüz, ılık veya oda sıcaklığında yiyecekler tüketin.
Ağrı Kesiciler/Gargara: Doktorunuzun reçete edeceği ağrı kesici veya uyuşturucu etkili gargaralar kullanın.
Enfeksiyon Takibi: Ağız yaraları enfeksiyon için kapı olabilir. Kızarıklık, şişlik, irin gibi enfeksiyon belirtileri varsa hemen doktorunuza bildirin.
Diyet ve Beslenme:
Sert, çıtır veya keskin kenarlı yiyeceklerden kaçının.
Asitli ve baharatlı yiyeceklerden uzak durun.
Şekerli yiyecek ve içecekleri sınırlayın, diş çürüğü riskini azaltın.
Profesyonel Takip:
Tedavi süresince diş hekiminizle düzenli iletişimde kalın ve herhangi bir ağız sorununu hemen bildirin.
Tedavi sırasında yapılan herhangi bir diş müdahalesi (dolgu, çekim vb.), doktorunuzun ve onkologunuzun onayı ve kan sayımlarınızın uygun olduğu durumlarda yapılmalıdır. Enfeksiyon ve kanama riski nedeniyle dikkatli olunmalıdır.
Elbette, istediğiniz her bir soruyu ayrı bir başlık altında, detaylı ve uzun açıklamalarla sunabilirim.
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı