Kanser Sürecimde Çocuğumun Yaşadığı Travma Sonrası Stres Belirtileri Olabilir mi?

Kanser gibi kronik ve yaşamı tehdit eden bir hastalık, sadece hastayı değil, aile üyelerini, özellikle de çocukları derinden etkileyen travmatik bir deneyim olabilir. Bu durum, bazı çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) belirtilerine benzer reaksiyonlara yol açabilir. Çocukların bu zorlu süreçte yaşadıkları yoğun stres ve korku, TSSB'nin gelişimine zemin hazırlayabilir.

Çocuğunuzda gözlemleyebileceğiniz TSSB belirtileri şunları içerebilir:

Travmatik Olayın Yeniden Yaşanması (Flashbackler): Çocuğunuz hastalığınızla ilgili anıları (hastanede gördüğünüz bir sahne, sizin ağrınızı gördüğünüz bir an) tekrar tekrar yaşayabilir. Bu, kabuslar görme, oyunlarında hastalığı canlandırma veya günlük yaşamda aniden gelen yoğun duygusal tepkiler şeklinde ortaya çıkabilir.
Kaçınma Davranışları: Hastalıkla ilgili konuşmaktan kaçınma, hastane gibi yerlerden uzak durma, sizden veya hastalığınızı hatırlatan kişi/durumlardan uzaklaşma isteği görülebilir.
Olumsuz Duygu ve Düşünceler: Sürekli üzüntü, umutsuzluk, öfke, suçluluk veya korku hisleri yaşama, başkalarından uzaklaşma, geleceğe dair olumsuz beklentiler geliştirme.
Aşırı Uyarılmışlık (Hiperarousal): Kolayca irkilme, sürekli tetikte olma, uyku sorunları (uykuya dalma veya sürdürme güçlüğü), konsantrasyon sorunları, öfke patlamaları veya saldırgan davranışlar.
Fiziksel Belirtiler: Karın ağrısı, baş ağrısı, mide bulantısı gibi fiziksel şikayetler, ancak tıbbi bir nedeni olmayanlar.

Eğer çocuğunuzda bu belirtilerden birkaçı uzun süredir devam ediyorsa (genellikle bir aydan fazla) ve günlük yaşamını, okul başarısını veya sosyal ilişkilerini ciddi şekilde etkiliyorsa, mutlaka bir çocuk ve ergen psikiyatristi veya çocuk psikoloğundan profesyonel yardım almalısınız. Çocukların travmatik deneyimleri yetişkinlerden farklı şekilde işlediği unutulmamalıdır. Erken müdahale, çocuğunuzun bu travmatik deneyimin etkileriyle başa çıkmasına, sağlıklı bir şekilde iyileşmesine ve uzun vadeli ruh sağlığı sorunlarının önüne geçilmesine yardımcı olacaktır. Uzmanlar, çocuğunuz için uygun terapi yöntemlerini (oyun terapisi, bilişsel davranışçı terapi gibi) belirleyerek ona destek olabilirler.