Hipofarenks, farenksin (yutak) alt kısmında bulunan ve yemek borusuyla birleşen bölgedir. Solunum, sindirim ve ses üretimi gibi temel işlevlere yardımcı olan bu bölge, ses telleri ve üst sindirim sistemi arasındaki geçişi sağlar. Hipofarenks, yutkunma, hava yolu yönetimi ve sesin düzenlenmesi gibi önemli fonksiyonları yerine getirir. Ağız, burun ve gırtlak bölgesinden gelen gıda, sıvı ve havanın doğru şekilde yönlendirilmesi için hipofarenks kritik bir rol oynar.
Hipofarenks kanseri, hipofarenkste bulunan hücrelerin anormal şekilde çoğalarak kötü huylu (kanserli) bir tümör oluşturmasıyla meydana gelir. Hipofarenks kanseri genellikle yassı hücreli karsinomlar (squamous cell carcinoma) olarak gelişir. Hipofarenks kanseri, genellikle ses kısıklığı, boğazda ağrı, yutkunma güçlüğü, boyunda şişlik ve bazen kanlı balgam gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu kanser türü, genellikle ileri evrede teşhis edilir çünkü erken aşamalarda belirgin semptomlar göstermeyebilir.
Hipofarenks kanseri için risk faktörleri şunlardır:
📌Tütün Kullanımı: Sigara içmek, hipofarenks kanseri için en büyük risk faktörüdür. Tütün dumanındaki kimyasallar, bu bölgedeki hücrelere zarar vererek kanser oluşumuna yol açabilir.
📌Aşırı Alkol Tüketimi: Alkol, sigara ile birlikte hipofarenks kanseri riskini artırabilir. Alkol, mukozal dokularda tahrişe ve hücresel değişikliklere neden olabilir.
📌HPV Enfeksiyonu (Human Papillomavirus): HPV virüsü, özellikle ağız, boğaz ve farenks kanserleri ile ilişkilidir. Hipofarenks kanserinde de HPV enfeksiyonu önemli bir risk faktörüdür.
📌Yaş: Hipofarenks kanseri, genellikle 50 yaşın üzerindeki bireylerde daha sık görülür.
📌Cinsiyet: Erkekler, kadınlara göre hipofarenks kanserine daha yatkındır.
📌Genetik Yatkınlık: Ailede hipofarenks kanseri öyküsü bulunan bireylerin riski daha yüksektir.
📌Düşük Ağız Hijyeni ve Diş Sorunları: Ağız ve diş sağlığının kötü olması, hipofarenks kanseri riskini artırabilir.
📌Reflü Hastalığı: Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), mide asidinin boğaza geri kaçması, hipofarenks kanserine yol açabilir.
Hipofarenks kanserinden korunmak için alınabilecek önlemler şunlardır:
✅Sigara ve Alkol Tüketiminden Kaçınmak: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketmek hipofarenks kanseri riskini büyük ölçüde artırır. Bu alışkanlıklardan kaçınılması önerilir.
✅HPV Aşısı: HPV'ye karşı aşı olmak, özellikle genç yaşta, hipofarenks kanseri riskini azaltabilir.
✅Dengeli Beslenme: Vitamin ve mineral açısından zengin bir diyet, bağışıklık sistemini güçlendirebilir ve kanser riskini azaltabilir.
✅Erken Teşhis İçin Düzenli Kontroller: Boğazda geçmeyen yaralar, ses kısıklığı veya boyunda şişlik gibi belirtiler fark edildiğinde bir doktora başvurulmalıdır.
✅Ağız Hijyenine Dikkat Etmek: Diş sağlığının korunması ve düzenli diş hekimi kontrolleri, hipofarenks kanseri riskini azaltabilir.
✅Reflü Tedavisi: Reflü şikayeti olan bireylerin uygun tedavi ile mide asidinin geri kaçmasını engellemesi, hipofarenks kanserine karşı koruyucu olabilir.
Hipofarenks kanserinin evrelemesi, kanserin ne kadar yayıldığını belirlemek için kullanılır. Genellikle TNM (Tümör, Lenf Düğümü, Metastaz) sistemiyle evreleme yapılır:
🔸Evre 0: Kanser, yalnızca hipofarenksin yüzeyinde bulunur ve yayılma göstermemiştir.
🔸Evre I: Kanser küçük bir alanda sınırlıdır ve çevre dokulara yayılmamıştır.
🔸Evre II: Kanser büyür ve çevredeki dokulara yayılmaya başlar, ancak uzak organlara veya lenf düğümlerine yayılmamıştır.
🔸Evre III: Kanser daha büyük hale gelir ve yakındaki lenf düğümlerine yayılabilir.
🔸Evre IV: Kanser, uzak organlara veya uzak lenf düğümlerine metastaz yapmıştır.
Hipofarenks kanserinin tedavisi, kanserin evresine göre değişir:
Evre I ve II: Cerrahi müdahale ile tümör çıkarılır. Erken evrelerde, radyoterapi veya kemoterapi de kullanılabilir.
Evre III: Cerrahi tedavi, radyoterapi ve kemoterapi kombinasyonu uygulanabilir. Lenf düğümleri çıkarılabilir.
Evre IV: İleri evrelerde tedavi, kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapiden oluşan kombinasyonlarla yapılabilir. Palyatif tedavi, hastanın yaşam kalitesini iyileştirmek için kullanılabilir.
Hipofarenks kanseri tedavisinde kullanılan bazı güncel sistemik tedavi yöntemleri şunlardır:
🔹Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaçlar içerir. Genellikle radyoterapi ile birlikte uygulanır.
🔹İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı güçlendiren tedavi yöntemidir. PD-1 inhibitörleri gibi ilaçlar immünoterapinin örnekleridir.
🔹Hedefe Yönelik Tedavi: Kanser hücrelerinin belirli genetik mutasyonlarını hedefleyen tedavi yöntemleridir. EGFR inhibitörleri gibi ilaçlar kullanılır.
🔹Radyoterapi: Kanser hücrelerinin yok edilmesi için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Cerrahi tedavi öncesi veya sonrası uygulanabilir.
🔹Palyatif Tedavi: İleri evre hastalarda semptomları hafifletmeye yönelik tedaviler uygulanır, ancak kanseri iyileştirme amacı taşımaz.
Hipofarenks kanseri, farinksin (yutak) alt bölgesinde gelişen nadir ancak agresif bir baş-boyun kanseridir. Genellikle geç evrede teşhis edilir ve prognozu diğer baş-boyun kanserlerine kıyasla daha kötüdür.
Evreye Göre 5 Yıllık Sağkalım Oranları
Erken evre (Evre I – Küçük, lokalize tümör): %50-60
Orta evre (Evre II-III – Bölgesel lenf nodu tutulumu var): %30-50
İleri evre (Evre IV – Uzak metastaz var): %10-25
Ortalama Yaşam Süresi
Erken evrede cerrahi ve radyoterapi ile: 5 yıl veya daha fazla
Orta evrede kemoradyoterapi veya cerrahi sonrası adjuvan tedavi ile: 2-4 yıl
İleri evrede (metastatik hastalıkta) sistemik tedavilerle: 6-12 ay
Sağkalımı Etkileyen Faktörler
Hastalığın evresi (erken teşhis önemli!)
Sigara ve alkol kullanımı
Lenf nodu tutulumu ve uzak metastaz varlığı
Tedaviye yanıt (cerrahi, kemoradyoterapi, immünoterapi kullanımı)
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı
Doç. Dr. Abdullah Sakin
Hakkımda
İletişim
