Hedefe yönelik tedaviler, kanser hücrelerinin büyümesi, çoğalması ve hayatta kalması için kritik olan spesifik moleküler yolları, genleri veya proteinleri hedef alan ilaçlardır. Bu ilaçlar, kanser hücrelerindeki belirli "hataları" veya "imzaları" tespit ederek, normal hücrelere kıyasla daha seçici bir şekilde kanser hücrelerini etkisiz hale getirmeyi amaçlar. Bu nedenle halk arasında genellikle "akıllı ilaçlar" olarak da adlandırılırlar.
Hedefe yönelik tedavileri, kemoterapi ve radyoterapiden ayıran temel fark, hedefleri ve etki mekanizmalarıdır:
Geleneksel Kemoterapi: Hızla bölünen tüm hücrelere (hem kanserli hem de sağlıklı) saldırarak etki eder. Bu nedenle, saç dökülmesi, bulantı, yorgunluk, kan hücrelerinde düşüş gibi yaygın ve genel yan etkileri vardır. Bir nevi "halı bombardımanı" gibidir. Hedefe Yönelik Tedaviler: Sadece kanser hücrelerinde aşırı aktif olan veya mutasyona uğramış belirli proteinleri/genleri hedefler. Bu sayede sağlıklı hücrelere verilen zarar minimumda tutulmaya çalışılır.
Avantajları:
Daha spesifik hedefleme sayesinde, potansiyel olarak daha az ve farklı yan etkiler (örn. cilt döküntüleri, ishal, hipertansiyon) görülebilir.
Bazı hastalarda çok etkili ve uzun süreli yanıtlar sağlayabilir.
Tedavi seçenekleri sınırlı olan bazı kanser türlerinde umut vadeder.
Dezavantajları:
Her kanser türünde veya her hastada kullanılamaz; sadece belirli moleküler hedefleri olan kanserlerde etkilidir.
Zamanla ilaca karşı direnç gelişebilir.
Yan etkileri olsa da, kemoterapiden farklıdır ve bazen yönetilmesi zor olabilir.
Hedefe yönelik tedaviler, kanser araştırmalarındaki en heyecan verici alanlardan biridir ve kanser tedavisinin geleceğinde önemli bir rol oynamaya devam edecektir.
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı