Germ Hücreli Over Tümörü

Germ Hücreli Over Tümörü Nedir?

Germ hücreli over tümörü, yumurtalıklarda bulunan germ hücrelerinden gelişen malign (kötü huylu) tümörlerdir. Kanserli germ hücreli tümörler, genellikle hızlı büyüyebilir ve erken evrede vücuda yayılabilir. Kanserin türü, tümörün hangi hücre tipinden geliştiğine bağlı olarak değişir. Disgerminoma, teratom, endodermal sinus tümörü ve koryokarsinom gibi çeşitleri vardır. Germ hücreli over kanserleri, kadınlarda genellikle 15-30 yaş arasında görülür, ancak herhangi bir yaşta da gelişebilir.

Germ Hücreli Over Tümörlerinin Risk Faktörleri Nelerdir?

Germ hücreli over tümörü kanserinin gelişimine yol açan belirli risk faktörleri şunlardır:

📌Genetik Faktörler: Ailede yumurtalık kanseri öyküsü bulunan kişilerde risk daha yüksektir. Bazı genetik hastalıklar, germ hücreli tümör gelişimine yol açabilir. Örneğin, Turner sendromu veya klinefelter sendromu gibi genetik bozukluklar bu tür kanserin riskini artırabilir.

📌Yaş ve Cinsiyet: Germ hücreli over tümörleri, genç kadınlarda özellikle 15-30 yaşları arasında yaygın olarak görülür.

📌Hormonal Düzensizlikler: Hormon seviyelerindeki değişiklikler, yumurtalık tümörlerinin gelişimine katkıda bulunabilir.

📌Infertilite veya Gebelik Sorunları: Kısırlık geçmişi, kanserin gelişmesine yol açabilecek bir risk faktörü olabilir.

📌İmmün Sistem Sorunları: Bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde kanser gelişme riski artabilir.

Germ Hücreli Over Tümörlerinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Germ hücreli over tümörlerinden korunmak için şu önlemler alınabilir:

✅Erken Tanı ve Tarama: Genç kadınların düzenli jinekolojik muayenelere gitmesi, olası tümörlerin erken tespit edilmesine yardımcı olabilir. Ultrasonografi ve kan tahlilleri, germ hücreli tümörlerin erken evrede yakalanmasına yardımcı olabilir.

✅Genetik Testler: Ailede kanser öyküsü bulunan kişiler, genetik danışmanlık alarak risklerini değerlendirebilirler.

✅Sağlıklı Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve sigara gibi kötü alışkanlıklardan kaçınmak, kanserin riskini azaltabilir.

✅Hormonal Tedavi: Hormon tedavisi gereksiz yere uzun süre kullanılmamalıdır. Kadınlar, hormon tedavisi almadan önce doktorlarına danışmalıdır.

Germ Hücreli Over Tümörlerinin Bulguları Nelerdir?

Germ hücreli over tümörleri, yumurtalıklarda bulunan ve üreme hücrelerine dönüşebilen germ hücrelerinden kaynaklanan bir grup tümördür. Bu tümörler her yaşta görülebilmekle birlikte, genellikle genç kadınlarda ve ergenlerde (10-30 yaş arası) daha sık ortaya çıkar. Bulguları tümörün tipine, büyüklüğüne ve yayılımına göre değişebilir, ancak en sık görülenler şunlardır:

Karın ağrısı: Genellikle ilk ve en sık görülen belirtidir. Ağrı, tümörün büyümesi, kanaması, yırtılması veya kendi etrafında dönmesi (torsiyon) sonucu şiddetli olabilir ve akut apandisiti taklit edebilir.
Karında kitle veya şişlik: Hastaların önemli bir kısmında karında ele gelen bir kitle veya karın bölgesinde fark edilen şişlik mevcuttur.
Akut karın bulguları: Tümörün torsiyonu veya yırtılması durumunda ani ve şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma gibi akut karın bulguları ortaya çıkabilir.
Vajinal kanama: Nadiren de olsa anormal vajinal kanama görülebilir.
Hormonal değişikliklere bağlı belirtiler (bazı tümör tiplerinde):
- Embryonal karsinom: Östrojen salgılayarak erken ergenlik (puberte prekoks) veya düzensiz vajinal kanamalara yol açabilir.
- Seks kord-stroma tümörleri: Hormonal aktivite göstererek adet düzensizlikleri, kıllanma (hirsutizm) veya erkekleşme (virilizasyon) gibi belirtilere neden olabilir.
Diğer non-spesifik belirtiler: Yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı gibi genel kanser belirtileri ileri evrelerde görülebilir.

Germ Hücreli Over Tümörlerinin Teşhisi Nasıl Konulmaktadır?

Germ hücreli over tümörlerinin teşhisi, klinik değerlendirme, görüntüleme yöntemleri ve kesin tanı için cerrahi sonrası patolojik incelemenin kombinasyonu ile konulur:

Klinik Değerlendirme: Doktor, hastanın semptomlarını, tıbbi öyküsünü ve risk faktörlerini (ailede over kanseri öyküsü, genetik sendromlar vb.) değerlendirir. Pelvik muayene ile yumurtalıklarda veya karında kitle varlığı kontrol edilir.
Görüntüleme Yöntemleri:
- Transvajinal Ultrasonografi (TVUS): Yumurtalıkları ve pelvik organları değerlendirmede ilk basamak görüntüleme yöntemidir. Tümörün boyutu, yapısı (solid, kistik), kanlanması ve diğer özellikleri hakkında bilgi sağlar.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Tümörün karın ve pelvis içindeki yayılımını, lenf nodlarını ve uzak metastazları değerlendirmek için kullanılır. MRG, yumuşak doku detaylarını daha iyi gösterdiği için bazı durumlarda tercih edilebilir.
- Pozitron Emisyon Tomografisi-Bilgisayarlı Tomografi (PET-BT): Özellikle ileri evrelerde veya nüks şüphesinde tüm vücut taraması için kullanılabilir.
Tümör Belirteçleri: Kanda bazı tümör belirteçlerinin seviyeleri ölçülür. Germ hücreli over tümörlerinde sıklıkla yükselen belirteçler şunlardır:
- Alfa-fetoprotein (AFP): Özellikle endodermal sinüs tümörlerinde yükselir.
- İnsan koryonik gonadotropin (hCG): Koryokarsinom ve bazı diğer germ hücreli tümörlerde yükselebilir.
- Laktat dehidrojenaz (LDH): Disgerminomda ve diğer germ hücreli tümörlerde yükselebilir.
- Bu belirteçler tanıya yardımcı olmanın yanı sıra tedaviye yanıtı izlemek ve nüksü saptamak için de kullanılır.
Cerrahi ve Patolojik İnceleme: Kesin tanı, tümörün cerrahi olarak çıkarılması ve patolojik incelemesi ile konulur. Genellikle uygulanan cerrahi prosedürler şunlardır:
- Tek taraflı salpingo-ooferektomi (USO): Özellikle genç, doğurganlık isteği olan ve erken evre tümörü olan hastalarda sadece etkilenen yumurtalık ve fallop tüpü çıkarılabilir.
- Total abdominal histerektomi ve bilateral salpingo-ooferektomi (TAH-BSO): Rahim, her iki yumurtalık ve fallop tüplerinin çıkarılmasıdır. İleri evre veya doğurganlık isteği olmayan hastalarda tercih edilebilir.
- Ameliyat sırasında alınan tüm doku örnekleri patolojik incelemeye gönderilir. Patolog, tümörün tipini, grade'ini ve diğer özelliklerini belirler.
Evreleme: Cerrahi sonrası patolojik inceleme ve görüntüleme bulgularına göre kanserin evresi belirlenir (FIGO evreleme sistemi kullanılır). Evreleme, tedavi planlaması ve prognozun belirlenmesinde önemlidir.

Germ Hücreli Over Tümörlerinin Evrelemesi Nasıl Yapılır?

Germ hücreli over kanserinin evrelemesi, kanserin yayılma derecesini belirlemeye yardımcı olur ve tedavi planlaması için önemlidir. Evreleme, genellikle FIGO (Uluslararası Jinekoloji ve Obstetrik Federasyonu) sistemi kullanılarak yapılır.

🔸Evre I: Kanser sadece yumurtalıkta sınırlıdır.

🔸Evre II: Kanser, yumurtalık dışına, pelvik bölgeye yayılmıştır.

🔸Evre III: Kanser, karın bölgesine ve lenf düğümlerine yayılmıştır.

🔸Evre IV: Kanser, uzak organlara, örneğin akciğerler veya karaciğer gibi organlara yayılmıştır.

Evrelendirme, tedavi stratejilerinin belirlenmesine ve hastalığın seyrine dair bilgi edinilmesine yardımcı olur.

Germ Hücreli Over Tümörlerinin Evrelerine Göre Tedavisi Nasıl Yapılır?

Germ hücreli over kanserinin tedavisi, kanserin evresine bağlı olarak belirlenir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, kemoterapi ve radyoterapi yer alır:

Evre I (Sınırlı Kanser):

Cerrahi Müdahale: Yumurtalıkların cerrahi olarak çıkarılması (ooforektomi) genellikle yeterli tedavi olabilir. Kanserin bulunduğu yumurtalık alınarak, hastalığın yayılmasının önüne geçilir.
Takip İzlemesi: Cerrahi işlem sonrası hastaların düzenli olarak izlenmesi gerekebilir.

Evre II ve III (Yayılmış Kanser):

Cerrahi Müdahale: Yayılmış kanser dokularının, lenf düğümleri de dahil olmak üzere, çıkarılması gereklidir.
Kemoterapi: Platin bazlı kemoterapi rejimleri, germ hücreli tümörlerde yaygın olarak kullanılır. Bu tedavi, kanser hücrelerini yok etmeye ve geri dönüşünü engellemeye yardımcı olur.
Radyoterapi: Yayılma gösteren tümörlere karşı radyoterapi de uygulanabilir.

Evre IV (Uzak Yayılım):

Kemoterapi: Daha ileri evredeki hastalarda, kemoterapi tedavisi daha yoğun yapılır. İleri evre kanserlerde, cisplatin ve etoposid gibi ilaçlar kullanılır.
İmmünoterapiler ve Hedefe Yönelik Tedaviler: Yeni tedavi seçenekleri, kanserin yayılmasını engellemeye yönelik olarak kullanılır.

Germ Hücreli Over Tümörleri Kanserinin Güncel Sistemik Tedavileri Nelerdir?

Germ hücreli over kanseri tedavisinde güncel sistemik tedavi seçenekleri arasında şunlar bulunmaktadır:

🔹İmmünoterapiler

🔹Radyoterapi

🔹Hedefe Yönelik Tedavi

Germ Hücreli Over Tümörü: Yaşam Süresi ve Sağkalım Oranları

Erken Evre Germ Hücreli Over Tümörlerinde Sağkalım Oranları

Tümör cerrahi ile tamamen çıkarıldığında, evre I hastalarda 5 yıllık sağkalım oranı %90-95'tir.
Tek taraflı over tutulumu varsa ve fertilite korunacak şekilde cerrahi yapılırsa, başarı oranı yüksektir.

İleri Evre Germ Hücreli Over Tümörlerinde Sağkalım Oranları

Evre II ve III hastalarda, kombine cerrahi ve kemoterapi uygulanır.
İleri evre hastalarda 5 yıllık sağkalım oranı %70-80 civarındadır.
Evre IV (metastatik) hastalarda bile, kombine kemoterapi sonrası sağkalım oranı %50-70 arasında değişebilir.

Sağkalımı Etkileyen Faktörler

Tümörün evresi
Cerrahi başarı oranı
Kemoterapiye duyarlılık (çoğu vaka sisplatin bazlı kemoterapiye iyi yanıt verir)
Hastanın yaşı ve genel sağlık durumu