Skuamöz hücreli cilt kanseri (SCC), cildin üst tabakasındaki skuamöz hücrelerden kaynaklanan kanserli hücrelerin büyümesidir. Genellikle cildin güneşe maruz kalan bölgelerinde (yüz, kulaklar, boyun, eller, ellerin sırtı gibi) görülür. SCC, cilt kanserlerinin ikinci en yaygın türüdür ve bazen çevre dokulara ve lenf düğümlerine yayılabilir. Erken evrelerde tedavi edilebilirken, ilerleyen evrelerde tedavi daha karmaşık hale gelebilir.
Skuamöz hücreli cilt kanseri gelişmesinde çeşitli risk faktörleri bulunur:
📌Güneş Işığına Maruz Kalma: UV ışınlarına uzun süreli maruz kalma, skuamöz hücreli cilt kanserinin en önemli risk faktörüdür. Bu, özellikle açık tenli bireylerde daha fazla görülür.
📌Yaş: Yaşlanma ile birlikte cilt hücrelerinin hasar görme riski artar. 50 yaşın üzerindeki bireylerde daha yaygındır.
📌Açık Ten Rengi: Açık tenli bireyler, ciltlerinde daha az melanin bulunduğu için UV ışınlarına karşı daha hassastır.
📌Zayıf Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde, örneğin organ nakli yapılmış bireylerde, SCC riski artar.
📌Kimyasal Maruziyet: Arsenik gibi bazı kimyasal maddelere maruz kalma, SCC gelişme riskini artırabilir.
📌Sigara İçmek: Sigara içmek, özellikle dudaklar gibi alanlarda SCC riskini artırabilir.
📌Derin Güneş Yanıkları: Özellikle çocukluk döneminde sıkça güneş yanığı geçirmek, bu kanser türüne yol açabilir.
Skuamöz hücreli cilt kanserinden korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
✅Güneş Koruyucu Kullanımı: Ultraviyole ışınlardan korunmak için düzenli olarak yüksek koruma faktörlü güneş koruyucular kullanılmalıdır (SPF 30 veya daha yüksek).
✅Koruyucu Giysiler Giymek: Güneş ışığından korunmak için geniş kenarlı şapkalar, güneş gözlükleri ve uzun kollu giysiler tercih edilmelidir.
✅Güneşe Maruz Kalma Süresini Kısıtlamak: Güneşin en yoğun olduğu 10:00-16:00 saatleri arasında dışarıda vakit geçirmekten kaçınılmalıdır.
✅Düzenli Cilt Muayeneleri: Ciltte herhangi bir değişiklik, yara veya anormal büyümeler fark edildiğinde bir dermatolog ile görüşülmelidir.
✅Solaryumdan Kaçınmak: Solaryum cihazları cilt kanseri riskini artırabilir. Güneş ışığına benzer ışınlardan kaçınılmalıdır.
Skuamöz hücreli cilt kanseri (SHDK), derinin en dış tabakasını oluşturan yassı (skuamöz) hücrelerden kaynaklanan bir kanser türüdür. Genellikle yavaş büyür, ancak tedavi edilmezse derin dokulara yayılarak ciddi sorunlara yol açabilir. SHDK'nin bulguları değişkenlik gösterebilir, ancak en sık görülenler şunlardır:
Sert, kırmızımsı bir kabarıklık veya nodül: Bu genellikle kubbe şeklinde veya düzensiz bir yüzeye sahip olabilir.
Kabuklu veya pullu bir yama: Bu yama kırmızımsı renkte olabilir ve kolayca kanayabilir.
İyileşmeyen bir yara: Kabuklanan, kanayan ve tekrar açılan bir yara SHDK'nin işareti olabilir.
Pürüzlü, kalınlaşmış bir cilt bölgesi: Bu bölge siğile benzeyebilir.
Hassasiyet veya ağrı: Lezyon dokunulduğunda hassas veya ağrılı olabilir (bazı durumlarda).
Hızlı büyüme: Bazı SHDK türleri daha hızlı büyüyebilir.
SHDK en sık güneşe maruz kalan bölgelerde ortaya çıkar:
Yüz: Özellikle burun, dudaklar (özellikle alt dudak), kulaklar ve alın.
Kafa derisi: Özellikle saçsız bölgelerde.
Boyun.
Ellerin sırtı.
Kollar ve bacaklar.
Daha az sıklıkla, yara izleri, yanıklar veya kronik inflamasyon olan bölgelerde de gelişebilir.
Skuamöz hücreli cilt kanseri teşhisi aşağıdaki adımları içerir:
Klinik Muayene: Bir dermatolog, cildinizi dikkatlice inceler ve şüpheli lezyonları değerlendirir. Lezyonun görünümü, rengi, büyüklüğü, sınırları ve diğer özellikleri not edilir. Hastanın tıbbi öyküsü, özellikle güneş maruziyeti, daha önce cilt kanseri öyküsü ve bağışıklık sistemini etkileyen durumlar sorgulanır.
Dermatoskopi: Dermatologlar sıklıkla dermatoskop adı verilen özel bir büyüteçli cihaz kullanarak lezyonun mikroskobik özelliklerini inceleyebilirler. Bu, tanıyı destekleyici ek bilgiler sağlayabilir.
Biyopsi: Kesin tanı için şüpheli lezyondan biyopsi alınması gereklidir. Biyopsi, lezyondan küçük bir doku örneği alınarak patoloji laboratuvarında mikroskop altında incelenmesi işlemidir. SHDK tanısında kullanılan başlıca biyopsi yöntemleri şunlardır:
Tıraş biyopsisi: Yüzeysel lezyonlar için.
Punch biyopsi: Daha derin doku örneği almak için.
İnsizyonel biyopsi: Büyük lezyonların bir kısmından örnek almak için.
Eksizyonel biyopsi: Küçük lezyonların tamamını cerrahi olarak çıkarmak hem tanısal hem de tedavi edici olabilir.
Patolojik İnceleme: Biyopsi örneği, bir patolog tarafından mikroskop altında incelenir. Patolog, skuamöz hücreli kanserin karakteristik hücrelerini ve büyüme 패턴ünü tanımlayarak tanıyı doğrular. Patolojik rapor, tümörün kalınlığı (Breslow kalınlığına benzer bir ölçüm), yayılım derinliği ve diğer özellikleri hakkında bilgi verir. Bu bilgiler, tedavi planlaması için önemlidir.
Görüntüleme Yöntemleri (Yayılım Şüphesinde): Çoğu SHDK lokalizedir ve görüntüleme gerektirmez. Ancak, tümör büyükse, derin dokulara yayılım şüphesi varsa veya lenf düğümlerinde şişlik varsa, yayılımı değerlendirmek için görüntüleme testleri (örneğin, BT veya MRG) yapılabilir. Sentinel lenf nodu biyopsisi de bölgesel yayılımı değerlendirmek için bazı yüksek riskli vakalarda düşünülebilir.
Skuamöz hücreli cilt kanseri genellikle tedavi edilebilir bir kanser türüdür, özellikle erken evrede teşhis edildiğinde. Cildinizde şüpheli bir değişiklik fark ederseniz, vakit kaybetmeden bir dermatoloğa başvurmanız önemlidir.
Skuamöz hücreli cilt kanseri evrelemesi genellikle kanserin büyüklüğüne ve çevre dokulara yayılma durumuna göre yapılır. Evreleme aşağıdaki şekilde yapılabilir:
🔸Evre 0: Kanser, sadece cildin üst tabakasında (epidermis) sınırlıdır ve henüz derin dokulara yayılmamıştır.
🔸Evre I: Kanser, cilt altındaki dokulara (dermis) yayılmaya başlamış olabilir ancak çevre dokulara veya lenf düğümlerine yayılmamıştır.
🔸Evre II: Kanser, çevre dokulara yayılabilir. Lenf düğümleri genellikle etkilenmemiştir.
🔸Evre III: Kanser, çevre dokulara ve lenf düğümlerine yayılmıştır. Bazen daha derin dokulara veya diğer organlara sıçramış olabilir.
🔸Evre IV: Kanser, uzak organlara (akciğerler, karaciğer gibi) yayılabilir.
Skuamöz hücreli cilt kanseri tedavisi, kanserin evresine göre değişir:
🔹Evre 0: Kanser bu evrede cildin üst tabakasında sınırlıdır. Bu evrede genellikle kanserli hücreler cerrahi olarak çıkarılır. Ayrıca, kriyoterapi (dondurma tedavisi) veya fotodinamik tedavi de kullanılabilir.
🔹Evre I: Kanserin daha derinlere yayıldığı bu evrede cerrahi müdahale genellikle tercih edilir. Ayrıca radyoterapi de kullanılabilir.
🔹Evre II: Cerrahi tedavi ve radyoterapi birlikte kullanılabilir. Lenf düğümleri etkilenmişse, bu düğümler de cerrahi olarak çıkarılabilir.
🔹Evre III: Kanser çevre dokulara ve lenf düğümlerine yayıldığında, cerrahi müdahale, radyoterapi ve kemoterapi kullanılabilir. Kanserin daha ileri evrelerinde immünoterapiler de tercih edilebilir.
🔹Evre IV: Uzak organlara yayılmış olan SCC, tedavi açısından daha karmaşıktır. Bu evrede, kemoterapi, immünoterapiler ve hedefe yönelik tedavi seçenekleri kullanılabilir.
Skuamöz hücreli cilt kanserinin tedavisinde kullanılan bazı güncel sistemik tedavi yöntemleri şunlardır:
➤ İmmünoterapiler: İmmünoterapiler, bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı harekete geçirir. Bu tedavi, metastatik SCC durumlarında etkin olabilir.
➤ Hedefe Yönelik Tedaviler: SCC'nin genetik özelliklerine göre, bazı tedaviler kanserin büyümesini hedefleyebilir. Bu tedaviler, kanserin hızlı bir şekilde yayılmasını engellemeye yardımcı olabilir.
➤ Kemoterapi: SCC'nin ileri evrelerinde kemoterapi uygulanabilir. Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmeye yönelik ilaç tedavisidir.
➤ Radyoterapi: Yüksek dozda radyasyon, kanserli hücreleri öldürmek için kullanılabilir. Radyoterapi, cerrahi müdahale sonrası kalan kanser hücrelerini hedef alabilir.
Skuamöz hücreli cilt kanseri (SCC), en sık görülen ikinci cilt kanseri türüdür. Genellikle iyi seyirli olmasına rağmen bazı durumlarda agresif davranabilir ve metastaz yapabilir. Sağkalım oranları tümörün evresi, boyutu, derinliği ve metastaz durumuna göre değişir.
Riskli Özellikler Sağkalımı Azaltır:
2 cm’den büyük tümör
Derin veya sinir tutulumlu tümör
Dudak, kulak, yüz bölgesi yerleşimi
İmmün sistem baskılanmış hastalar (organ nakli gibi)
Bölgesel lenf nodu tutulumu
Uzak metastaz varlığı
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı
Doç. Dr. Abdullah Sakin
Hakkımda
İletişim
