Merkel hücreli cilt kanseri, ciltteki Merkel hücrelerinden gelişen, nadir ve agresif bir kanser türüdür. Merkel hücreli kanseri genellikle cildin güneşe maruz kalan bölgelerinde (yüz, baş, boyun, kollar) ortaya çıkar. Bu kanser türü hızla büyüyebilir ve çevre dokulara veya lenf düğümlerine yayılabilir. Genellikle ağrısız bir şişlik veya sert bir yumru olarak başlar ve genellikle ciltte kırmızımsı, morumsu veya etli renklerde bir lezyon şeklinde görülür. Merkel hücreli kanser, erken tanı ve tedavi edilmediğinde diğer organlara hızla metastaz yapabilir, bu da tedavi sürecini daha zor hale getirebilir.
Merkel hücreli cilt kanseri gelişmesinde bazı risk faktörleri etkili olabilir:
📌Aşırı Güneşe Maruz Kalma: Uzun süreli güneşe maruz kalma, ciltteki hücrelerin DNA'sında hasara yol açarak kanser riskini artırabilir.
📌Yaş: Merkel hücreli kanseri genellikle yaşlılarda görülür, özellikle 50 yaş üstü bireylerde daha yaygındır.
📌Zayıf Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde (örneğin, organ nakli sonrası veya HIV/AIDS hastalarında) Merkel hücreli kanser riski artar.
📌Açık Ten: Açık tenli bireyler, UV ışınlarına karşı daha hassastır ve bu nedenle Merkel hücreli kanser riskleri daha yüksektir.
📌Güneş Yanıkları: Özellikle çocukluk döneminde güneş yanıkları geçirmek, ilerleyen yaşlarda bu tür kanserlerin gelişmesine yol açabilir.
📌Merkel Hücreli Kanser Öyküsü: Ailede daha önce Merkel hücreli kanser vakası görülmüşse, bu kanserin gelişme riski artabilir.
📌Merkel Hücre Poliomavirüsü (MCPyV): Bu virüs, bazı Merkel hücreli kanser türlerinin gelişmesine katkıda bulunabilir. MCPyV'nin kanserli hücrelere dönüşümü tetikleyebileceği düşünülmektedir.
Merkel hücreli cilt kanserinden korunmak için bazı önlemler alınabilir:
✅Güneşe Maruz Kalma Süresini Kısıtlamak: Güneşin en yoğun olduğu saatlerde (10:00-16:00) dışarıda vakit geçirmekten kaçınılmalıdır.
✅Güneş Koruyucu Kullanımı: Yüksek koruma faktörlü (SPF 30 ve üzeri) güneş koruyucular kullanılmalıdır. Güneş koruyucu cilt üzerine her 2 saatte bir tekrar uygulanmalıdır.
✅Koruyucu Giysiler Giymek: Güneşe çıkarken şapka, güneş gözlüğü, uzun kollu kıyafetler ve güneşten koruyucu giysiler kullanılmalıdır.
✅Solaryumdan Kaçınmak: Solaryum, cilt kanseri riskini artırabilir. Bu yüzden solaryum kullanmaktan kaçınılmalıdır.
✅Düzenli Cilt Muayeneleri: Ciltteki değişiklikler ve anormal büyümeler fark edildiğinde bir dermatolog tarafından incelenmelidir. Cilt muayeneleri, erken teşhis için çok önemlidir.
Merkel hücreli cilt kanseri (MHDK), derideki Merkel hücrelerinden kaynaklanan nadir ve agresif bir kanser türüdür. Genellikle hızlı büyür ve lenf düğümlerine ve diğer organlara yayılma eğilimi gösterir. MHDK'nin en sık görülen bulguları şunlardır:
Hızlı büyüyen, ağrısız bir şişlik veya yumru: Bu genellikle ciltte sert, parlak ve kırmızımsı, morumsu veya ten renginde bir nodül olarak başlar. Büyüme genellikle birkaç hafta veya ay içinde fark edilir hale gelir.
Ciltte renk değişikliği: Lezyon kırmızı, mor veya mavi-kırmızı renkte olabilir.
Sertlik: Tümör genellikle dokunulduğunda sert hissedilir.
Ağrısızlık: Çoğu MHDK ağrısızdır, bu da hastaların doktora başvurmasını geciktirebilir.
Yerleşim: En sık baş ve boyun bölgesinde, özellikle güneşe maruz kalan kısımlarda görülür. Yüzde, kulaklarda ve göz çevresinde de ortaya çıkabilir. Daha az sıklıkla gövde ve ekstremitelerde de görülebilir.
Lenf düğümlerinde şişlik: Kanser lenf düğümlerine yayılmışsa, etkilenen bölgeye yakın lenf düğümlerinde şişlik hissedilebilir.
Merkel hücreli cilt kanseri teşhisi aşağıdaki adımları içerir:
Klinik Muayene: Doktor, hastanın ciltteki şüpheli lezyonu fiziksel olarak inceler ve hastanın tıbbi öyküsünü alır. Lezyonun görünümü, büyüklüğü, rengi ve diğer özellikleri değerlendirilir.
Biyopsi: Kesin tanı için şüpheli lezyondan biyopsi alınması gereklidir. Biyopsi, lezyondan küçük bir doku örneği alınarak mikroskop altında incelenmesi işlemidir. MHDK tanısında kullanılan biyopsi yöntemleri şunlardır:
Tıraş biyopsisi: Yüzeysel lezyonlar için.
Punch biyopsi: Daha derin doku örneği almak için.
Eksizyonel biyopsi: Tüm lezyonun cerrahi olarak çıkarılması.
Patolojik İnceleme: Biyopsi örneği, bir patolog tarafından mikroskop altında incelenir. Patolog, Merkel hücreli kanserin karakteristik hücrelerini ve büyüme 패턴ünü tanımlayarak tanıyı doğrular. Küçük hücreli akciğer kanseri gibi diğer benzer kanser türlerinden ayırıcı tanı yapılması önemlidir.
Görüntüleme Yöntemleri (Yayılımı Değerlendirmek İçin): Tanı konulduktan sonra, kanserin yayılımını değerlendirmek için görüntüleme testleri yapılabilir:
Sentinel Lenf Nodu Biyopsisi: Kanser hücrelerinin ilk yayılabileceği lenf düğümünü belirlemek için.
Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve/veya Pozitron Emisyon Tomografisi-Bilgisayarlı Tomografi (PET-BT): Lenf düğümlerini ve uzak metastazları değerlendirmek için.
Akciğer Röntgeni: Akciğer metastazını kontrol etmek için.
Evreleme: Kanser teşhis edildikten sonra, yayılım derecesini belirlemek için evreleme yapılır. Evreleme, tedavi planlaması ve prognozun belirlenmesinde önemlidir. MHDK evrelemesi tümörün büyüklüğüne, lenf düğümlerine yayılımına ve uzak metastaz varlığına göre yapılır.
Merkel hücreli cilt kanseri agresif bir kanser türü olduğundan, erken tanı ve tedavi önemlidir. Cildinizde hızlı büyüyen, ağrısız bir şişlik fark ederseniz, derhal bir doktora başvurmanız önerilir.
Merkel hücreli cilt kanserinin evrelemesi, kanserin boyutuna, çevre dokulara yayılıp yayılmadığına ve metastaz durumuna göre yapılır. Bu evreleme şu şekilde gerçekleşir:
🔸Evre I: Kanser, ciltteki sınırlı bir bölgeyle sınırlıdır ve çevre dokulara yayılmamıştır.
🔸Evre II: Kanser, çevre dokulara veya lenf düğümlerine yayılmaya başlamıştır ancak uzak organlara yayılmamıştır.
🔸Evre III: Kanser, çevre dokularda büyük bir kitle oluşturmuş ve/veya lenf düğümlerine yayıldı.
🔸Evre IV: Kanser, uzak organlara, örneğin akciğerler veya karaciğere yayılmıştır. Bu evre, kanserin en ileri aşamasıdır ve tedavi daha karmaşık olabilir.
Merkel hücreli cilt kanserinin tedavisi, kanserin evresine bağlı olarak değişir:
🔹Evre I: Kanserin ciltle sınırlı olduğu bu evrede tedavi genellikle cerrahi müdahale ile başlar. Cerrahi olarak kanserli doku çıkarıldıktan sonra, çevre dokuya da yayılmadığından emin olunması için radyoterapi uygulanabilir.
🔹Evre II: Cerrahi müdahale ve radyoterapi kombinasyonu, çevre dokularda kalan kanser hücrelerini öldürmek için uygulanabilir. Lenf düğümleri de çıkarılabilir.
🔹Evre III: Çevre dokulara yayılan kanser, cerrahi müdahale, radyoterapi ve kemoterapi kombinasyonu ile tedavi edilebilir. Bazı vakalarda immünoterapiler de kullanılır.
🔹Evre IV: Uzak organlara yayılmış kanserin tedavisinde kemoterapi, immünoterapiler ve hedefe yönelik tedavi seçenekleri uygulanabilir. Bu aşamada tedavi daha çok semptomları hafifletmeye yönelik olabilir.
Merkel hücreli cilt kanseri tedavisinde güncel sistemik tedavi seçenekleri şunlardır:
➤ İmmünoterapiler: İmmünoterapiler, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerine karşı tepki göstermesini sağlamak amacıyla kullanılır. Özellikle ilerlemiş veya metastatik Merkel hücreli kanserde etkili olabilir.
➤ Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için kimyasal ilaçlar kullanılır. Kemoterapi, Merkel hücreli kanserin ilerleyen evrelerinde kullanılır.
➤ Hedefe Yönelik Tedavi: Bazı Merkel hücreli kanserler, belirli genetik değişikliklere sahip olabilir. Bu tür kanserler, hedefe yönelik tedavilerle tedavi edilebilir.
➤ Radyoterapi: Kanserli hücreleri yok etmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Radyoterapi, cerrahi tedavi sonrasında kalan kanser hücrelerini öldürmek için kullanılabilir.
Merkel hücreli karsinom (MCC), nadir ancak son derece agresif bir cilt kanseridir. Genellikle yaşlı, açık tenli ve bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde görülür. Erken dönemde hızla lenf nodlarına ve uzak organlara yayılma eğilimindedir.
Sağkalımı Etkileyen Faktörler:
Tümörün evresi ve büyüklüğü
Lenf nodu tutulumu
İmmün sistem durumu (immünsüprese bireylerde prognoz daha kötü)
Tedaviye erişim ve tedaviye yanıt
Erken teşhis — ciltteki yeni, hızla büyüyen, mor/kırmızı nodüllere dikkat!
Tedavi Seçenekleri ve Sağkalım Üzerine Etkisi:
Cerrahi Eksizyon + Sentinel Lenf Nodu Biyopsisi: Erken evrede temel tedavi yöntemidir.
Radyoterapi: Lokal kontrolü artırmak ve nüksü azaltmak için kullanılır.
İmmünoterapi:
Avelumab ve Pembrolizumab gibi PD-1/PD-L1 inhibitörleri, ileri evre MCC’de sağkalımı belirgin artırmıştır.
Uzun süreli remisyon sağlama potansiyeli taşır.
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı
Doç. Dr. Abdullah Sakin
Hakkımda
İletişim
