Cilt Kanseri Malign Melanoma

Cilt Kanseri Malign Melanoma

Malign Melanoma Nedir?

Malign melanoma, ciltteki pigment üreticisi hücreler olan melanositlerden gelişen, hızlı büyüyebilen ve diğer organlara yayılabilen kanser türüdür. Melanosit hücreleri, cilde rengini veren melanin pigmentini üretir. Melanoma, cilt kanserleri arasında en tehlikeli olanıdır çünkü hızla metastaz yapabilir, yani vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Cilt dışında da gözler, ağız, burun, vajina ve anal bölge gibi yerlerde de gelişebilir, ancak cilt üzerinde daha yaygındır. Melanoma erken evrede yakalanırsa tedavi edilebilir, ancak geç evrelerde tedavi edilmesi zor olabilir.

Malign Melanoma Risk Faktörleri Nelerdir?

Malign melanoma gelişmesinde etkili olan bazı risk faktörleri şunlardır:

📌Aşırı Güneşe Maruz Kalma: Güneşe aşırı maruz kalmak, özellikle güneş yanıkları geçirmek, melanoma riskini artırır. Özellikle çocuklukta yaşanan güneş yanıkları uzun vadede etkili olabilir.

📌Daha Açık Ten Rengi: Açık tenli bireyler, ciltlerinde daha az melanin bulunduğu için güneş ışınlarından daha fazla zarar görebilirler.

📌Aile Öyküsü: Ailede melanoma vakası varsa, bu kanser türü daha sık görülebilir. Genetik yatkınlık, bu kanser türünün gelişmesinde önemli bir rol oynar.

📌Çok Sayıda Ben ve Atipik Benler: Vücutta çok sayıda ben varsa, melanoma riski artabilir. Ayrıca, atipik (düzensiz şekilli, renkli) benler de yüksek risk taşır.

📌Güçlü Güneş Yanığı Geçirme: Özellikle çocukluk ve gençlik döneminde yaşanan şiddetli güneş yanıkları, melanoma riskini artırır.

📌Zayıf Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlar (örneğin, organ nakli sonrası tedavi gören hastalar) melanoma riskini artırır.

📌Solaryum Kullanımı: Solaryum cihazları, ultraviyole ışınlarına (UV ışınları) benzer ışınlar yayarak cilt kanseri riskini artırabilir.

Malign Melanoma Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Malign melanoma kanserinden korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:

✅Güneşten Korunma: Güneşe maruz kalmayı sınırlamak ve özellikle günün en yoğun saatlerinde (10:00-16:00) dışarıda vakit geçirmekten kaçınmak önemlidir.

✅Güneş Koruyucu Kullanmak: SPF 30 veya daha yüksek koruma faktörü içeren güneş kremleri kullanılmalıdır. Güneş kremi her 2 saatte bir yenilenmeli ve yüzme veya terleme durumunda tekrar uygulanmalıdır.

✅Koruyucu Giysiler Giymek: Uzun kollu giysiler, şapka, güneş gözlüğü gibi koruyucu giysiler giymek önemlidir.

✅Solaryumdan Kaçınmak: Solaryum, cilt kanseri riskini artırır. Bu yüzden solaryumdan kaçınılmalıdır.

✅Cilt Kontrolleri Yapmak: Ciltteki benlerdeki değişiklikler dikkatlice izlenmelidir. Herhangi bir benin büyümesi, şekil değiştirmesi veya renginin değişmesi durumunda bir dermatologla görüşmek gerekir.

✅Düzenli Dermatolojik Muayeneler: Ciltteki tüm değişiklikleri erken tespit etmek için düzenli olarak dermatolojik muayeneler yaptırılmalıdır.

Malign Melanoma Evrelemesi Nasıl Yapılır?

Malign melanoma evrelemesi, kanserin yayılma derecesine göre yapılır. Melanoma evrelemesi şu şekilde yapılabilir:

🔸Evre 0 (In Situ): Kanser, cilt yüzeyine sınırlıdır ve henüz derin dokulara yayılmamıştır. Bu evre en erken evredir ve tedavi ile tamamen iyileşme mümkündür.

🔸Evre I: Kanser, ciltte daha derin tabakalara yayılmaya başlamıştır ancak lenf düğümlerine veya uzak organlara yayılmamıştır. Erken evrede cerrahi tedavi ile başarılı sonuçlar alınabilir.

🔸Evre II: Kanser, çevre dokulara yayılmaya devam etmiş, ancak uzak organlara ve lenf düğümlerine ulaşmamıştır.

🔸Evre III: Kanser, çevre dokulara ve/veya lenf düğümlerine yayılmıştır. Bu evrede tedavi genellikle cerrahi müdahale ve ek tedaviler gerektirir.

🔸Evre IV: Kanser, uzak organlara, örneğin akciğerler, karaciğer, beyin veya kemiklere yayılmıştır. Bu evre en ileri aşamadır ve tedavi daha karmaşık olabilir.

Malign Melanoma Evrelerine Göre Tedavisi Nasıl Yapılır?

Malign melanoma tedavisi, kanserin evresine göre değişir:

➤ Evre 0 ve I: Cerrahi müdahale, melanomun bulunduğu bölgedeki kanserli dokunun çıkarılması temel tedavi yöntemidir. Ek olarak, radyoterapi de kullanılabilir.

➤ Evre II ve III: Cerrahi müdahale, tümör ve çevresindeki dokuların çıkarılması gereklidir. Lenf düğümleri de çıkarılabilir. Tedavide immünoterapiler, kemoterapi ve hedefe yönelik tedavi seçenekleri uygulanabilir.

➤ Evre IV: Uzak organlara yayılmış kanserin tedavisinde immünoterapiler, kemoterapi ve hedefe yönelik tedavi seçenekleri uygulanabilir. Bu aşama, kanserin kontrol altına alınmasında daha zorlayıcı olabilir. Bazı durumlarda tedaviye Ameliyat ve radyoterapide eklenebilir. 

Malign Melanoma Güncel Sistemik Tedavileri Nelerdir?

Malign melanoma tedavisinde kullanılan güncel sistemik tedavi seçenekleri şunlardır:

🔹İmmünoterapiler: Bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser hücrelerine karşı daha etkin bir yanıt oluşturulmasına yardımcı olur. Yüksek evrelerde, immünoterapiler melanoma tedavisinde önemli bir yer tutar. PD-1 inhibitörleri ve CTLA-4 inhibitörleri gibi tedavi seçenekleri yaygın olarak kullanılır.

🔹Hedefe Yönelik Tedavi: Melanomada bazı genetik mutasyonlar, kanser hücrelerinin hızlı bir şekilde çoğalmasına neden olabilir. BRAF ve MEK inhibitörleri gibi hedefe yönelik tedavi seçenekleri, bu genetik mutasyonları hedef alarak kanserin büyümesini durdurabilir.

🔹Kemoterapi: Melanomada genellikle ikinci basamak tedavi olarak kullanılır. Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kimyasal ilaçlar kullanır.

🔹Radyoterapi: Genellikle cerrahi tedaviye yardımcı olarak kullanılır. Özellikle kanserin yayılma riski taşıyan bölgelerde, iyileşmeyi hızlandırmak amacıyla radyoterapi tercih edilebilir.

Malign Melanoma Yaşam Süresi ve Sağkalım Oranları

Malign melanom, deri kanserleri içinde en agresif ve hızlı yayılma potansiyeline sahip olan türdür. Ancak erken teşhis edildiğinde tamamen tedavi edilebilir. Sağkalım oranları, hastalığın evresine, tümörün kalınlığına ve metastaz durumuna göre değişir.

Evrelerine Göre 5 Yıllık Sağkalım Oranları:

Risk Faktörlerine Göre Sağkalım:

• Tümör kalınlığı (Breslow indeksi): 1 mm’den ince melanomlarda sağkalım %95’in üzerindedir. 4 mm’den kalın tümörlerde sağkalım %50’nin altına düşebilir.

• Mitotik aktivite: Daha hızlı bölünen tümör hücreleri kötü prognoz ile ilişkilidir.

• Ülserasyon varlığı: Ülserasyonlu tümörlerde sağkalım oranları daha düşüktür.

• BRAF ve NRAS mutasyonları: Bazı genetik mutasyonlar hedefe yönelik tedavi yanıtını belirler.