Bazal hücreli cilt kanseri (BCC), ciltte bulunan bazal hücrelerden kaynaklanan yaygın ve genellikle yavaş büyüyen bir kanser türüdür. Bazal hücreler, cilt altındaki dermis tabakasında bulunan hücrelerdir ve cildin yenilenmesine yardımcı olurlar. BCC genellikle vücudun güneşe maruz kalan bölgelerinde ortaya çıkar, ancak güneşe maruz kalmayan bölgelerde de görülebilir. Bu kanser türü, çevre dokulara yayılma eğiliminde olmasa da, tedavi edilmediği takdirde çevresindeki cilt ve dokulara zarar verebilir. BCC, cilt kanserlerinin en yaygın türüdür, ancak diğer cilt kanseri türlerine göre daha düşük ölüm oranlarına sahiptir çünkü genellikle çevre dokulara yayılma eğiliminde değildir. Ancak, tedavi edilmediği takdirde ciltte kalıcı hasarlar ve daha ileri komplikasyonlar gelişebilir.
Bazal hücreli cilt kanserinin gelişiminde bazı risk faktörleri rol oynar. Bunlar:
📌Güneş Işığına Maruz Kalma: En önemli risk faktörü, ultraviyole (UV) ışınlarına uzun süre maruz kalmaktır. Güneş ışığı, cilt hücrelerinde DNA hasarına yol açarak kanserin gelişmesine zemin hazırlar.
📌Yaş: Bazal hücreli cilt kanseri, genellikle 50 yaşın üzerindeki bireylerde daha yaygındır. Ancak, güneşe maruz kalan genç bireylerde de görülme ihtimali vardır.
📌Açık Tenli Olma: Açık tenli kişiler, ciltlerinde melanin miktarı daha az olduğu için UV ışınlarına karşı daha hassastır.
📌Genetik Yatkınlık: Ailede bazal hücreli cilt kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.
📌Zayıf Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde, örneğin organ nakli yapılmış hastalarda, BCC riski daha yüksektir.
📌Fazla Yanık Geçirme: Özellikle çocukluk döneminde sıkça güneş yanığı geçirmek, cilt kanseri riskini artırabilir.
Bazal hücreli cilt kanserinden korunmak için alınabilecek önlemler şunlardır:
✅Güneş Koruyucu Krem Kullanımı: UV ışınlarına karşı cilt koruması sağlayan güneş koruyucu kremler kullanmak önemlidir. SPF 30 ve üzeri ürünler tercih edilmelidir.
✅Güneşe Maruz Kalma Süresini Sınırlamak: Güneşe en yoğun zaman olan 10:00-16:00 saatleri arasında dışarıda bulunmaktan kaçınılmalıdır.
✅Koruyucu Giysiler Giymek: Şapka, güneş gözlüğü ve uzun kollu giysiler gibi koruyucu kıyafetler giymek, cildi UV ışınlarından korur.
✅Düzenli Cilt Kontrolleri: Cilt üzerinde anormal büyümeler, yaralar veya değişiklikler fark edildiğinde bir dermatolog ile görüşmek önemlidir.
✅Solaryumdan Kaçınmak: Solaryum cihazları, UV ışınlarını yoğunlaştırarak cilt kanseri riskini artırabilir. Solaryumdan kaçınılmalıdır.
Bazal hücreli cilt kanseri, genellikle çevreye yayılmayan ve yerel olarak sınırlı kalan bir kanser türüdür, ancak evrelemesi de tedavi sürecinde önemlidir. Evreleme şu şekilde yapılır:
🔸Evre 0: Kanser, sadece cildin üst tabakasında (epidermis) yer alır ve derin dokulara yayılmamıştır.
🔸Evre I: Kanser, cildin daha derin tabakalarına ulaşmış olabilir, ancak hala sınırlıdır ve çevre dokulara yayılmamıştır.
🔸Evre II: Kanser, çevre cilt dokularına yayılabilir ancak lenf düğümlerine veya uzak organlara sıçramamıştır.
🔸Evre III: Kanser, çevredeki dokulara ve bazen lenf düğümlerine yayılabilir, ancak uzak organlara yayılmamıştır.
🔸Evre IV: Kanser, çevredeki dokulara ve bazen lenf düğümlerine yayılabilir, Ayrıca uzak organlara yayılmıştır.
Bazal hücreli cilt kanseri (BCC), en sık görülen cilt kanseri türüdür ve genellikle yavaş büyür. Çoğu zaman tedavi edilebilir olsa da, ihmal edildiğinde çevredeki dokulara zarar verebilir. BCC'nin bulguları oldukça çeşitlilik gösterebilir ve farklı şekillerde ortaya çıkabilir. İşte en sık görülen bazal hücreli cilt kanseri bulguları:
En Sık Görülen Görünüm:
Parlak, sedefli veya mumsu görünümlü bir kabarıklık: Bu kabarıklık küçük olabilir ve zamanla yavaşça büyür. Üzerinde ince kan damarları (telanjiektazi) görülebilir.
Diğer Yaygın Görünümler:
Pembe veya kırmızı, hafif kabarık bir yama: Bu yama kaşıntılı olabilir, kabuklanabilir veya zaman zaman kanayabilir.
İyileşmeyen bir yara: Kabuklanan, kanayan ve tekrar açılan bir yara bazal hücreli kanserin işareti olabilir.
Sert, mumsu görünümlü, soluk veya sarımsı bir kabarıklık: Bu tür lezyonlar daha az belirgin olabilir.
Kahverengi veya siyah, üzerinde küçük kan damarları olan bir leke: Bu görünüm melanom ile karışabilir, bu nedenle dikkatli değerlendirme önemlidir.
Kabuklu, pul pul dökülen bir alan: Bazen egzama veya diğer cilt sorunlarına benzeyebilir.
İç kısmı çökmüş, kenarları kabarık bir yara: Bu tür lezyonlar ülserleşebilir.
Dikkat Edilmesi Gereken Ek Özellikler:
Yavaş büyüme: Lezyonlar genellikle haftalar veya aylar içinde yavaşça büyür.
Kanama: Özellikle travma sonrası veya kendiliğinden kanama olabilir.
Kabuklanma: Yüzeyinde kabuklanma görülebilir.
Kaşıntı: Bazı lezyonlar kaşıntılı olabilir.
Ağrı: Genellikle ağrısızdırlar, ancak bazı durumlarda hassasiyet veya hafif ağrı olabilir.
Sınırların belirsizliği: Bazı lezyonların sınırları net olmayabilir.
BCC en sık güneşe maruz kalan bölgelerde ortaya çıkar:
Yüz: Özellikle burun, yanaklar, alın ve dudaklar.
Kafa derisi: Özellikle saçsız bölgelerde.
Kulaklar.
Boyun.
Göğüs ve sırtın üst kısmı.
Kollar ve bacaklar (daha az sıklıkta).
Önemli Not: Bu bulgular bazal hücreli cilt kanserinin olası belirtileridir. Ancak, kesin tanı için bir dermatolog tarafından muayene ve biyopsi yapılması gereklidir. Cildinizde yukarıda bahsedilen türde değişiklikler fark ederseniz, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmanız önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, genellikle başarılı sonuçlar doğurur.
Bazal hücreli cilt kanseri (BCC) teşhisi genellikle basit ve doğrudan bir süreçtir. Bir dermatolog tarafından yapılan klinik muayene ve ardından şüpheli lezyondan alınan biyopsinin patolojik incelemesi ile kesin tanı konulur. İşte bazal hücreli cilt kanseri teşhisinde izlenen adımlar:
1. Klinik Muayene:
Dermatolojik Muayene: Bir dermatolog, öncelikle cildinizi dikkatlice inceler. Lezyonun görünümü, rengi, büyüklüğü, sınırları ve diğer özellikleri değerlendirilir. Hastanın tıbbi öyküsü, özellikle güneş maruziyeti, daha önce cilt kanseri öyküsü ve ailede cilt kanseri öyküsü de sorgulanır.
Dermatoskopi: Dermatologlar sıklıkla dermatoskop adı verilen özel bir büyüteçli cihaz kullanır. Bu cihaz, cildin daha derin katmanlarını görmeyi sağlayarak lezyonun mikroskobik özelliklerini değerlendirmeye yardımcı olur ve tanıya yönlendirici ipuçları sunabilir.
2. Biyopsi:
Klinik muayene ve dermatoskopi sonucunda bazal hücreli cilt kanseri şüphesi varsa, kesin tanıyı koymanın altın standardı biyopsidir. Biyopsi, şüpheli lezyondan küçük bir doku örneği alınması işlemidir. Alınan örnek, patoloji laboratuvarında mikroskop altında incelenir. Bazal hücreli kanserin karakteristik hücreleri ve büyüme 패턴ü patolog tarafından tanımlanarak tanı kesinleştirilir.
Bazal hücreli cilt kanseri tanısında kullanılan başlıca biyopsi yöntemleri şunlardır:
Tıraş Biyopsi (Shave Biopsy): Yüzeyel, küçük lezyonlar için sıklıkla kullanılır. Lokal anestezi altında, keskin bir bistüri veya özel bir tıraş bıçağı benzeri aletle lezyonun üst kısmı ince bir şekilde tıraşlanarak alınır.
Punch Biyopsi: Daha derin ve küçük lezyonlar için tercih edilebilir. Lokal anestezi altında, yuvarlak, keskin bir alet (punch) ile ciltte silindirik bir doku örneği alınır.
Eksizyonel Biyopsi: Şüpheli lezyonun tamamının, etrafındaki küçük bir normal cilt kenarıyla birlikte cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Bu yöntem hem tanısal hem de tedavi edici olabilir, özellikle küçük ve kolayca çıkarılabilen lezyonlarda tercih edilir.
İnsizyonel Biyopsi: Büyük lezyonların sadece bir kısmından örnek alınmasıdır. Tanı koymak için yeterli dokuyu elde etmek amacıyla yapılır.
3. Patolojik İnceleme:
Alınan biyopsi örneği, özel işlemlerden geçirilerek ince kesitler halinde lamlara yerleştirilir ve boyanır. Bir patolog, bu lamları mikroskop altında inceleyerek kanser hücrelerinin varlığını, tipini ve büyüme değerlendirir. Patolojik rapor, bazal hücreli karsinom tanısını kesinleştirir ve tümörün alt tipi (örneğin, nodüler, yüzeyel, morfeiform) hakkında bilgi verebilir. Bu bilgiler, tedavi planlaması için önemlidir.
Bazal hücreli cilt kanserinin tedavisi, kanserin evresine ve konumuna göre değişir:
🔹Evre 0: Tedavi genellikle cerrahi müdahale ile tümörün çıkarılmasıyla yapılır. Bazal hücreli kanserin bu evresi, genellikle çok iyi prognoz gösterir.
🔹Evre I: Kanserin daha derinlere yayıldığı bu evrede, cerrahi müdahale (tümörün cerrahi olarak çıkarılması) ve bazen radyoterapi kullanılabilir.
🔹Evre II: Kanser çevre dokulara yayıldığında, cerrahi müdahale ve radyoterapi tedavisi gerekebilir. Gerekli durumlarda kemoterapi de uygulanabilir.
🔹Evre III: Bu evrede, kanserin çevre dokulara ve lenf düğümlerine yayılmasından dolayı cerrahi müdahale, radyoterapi ve kemoterapi tedavi seçenekleri arasında yer alır.
🔹Evre IV: Kanser uzak organlara yayılmıştır. Tedavide cerrahi müdahale, radyoterapi, kemoterapi, akıllı ilaçlar ve immünoterapi tedavi seçenekleri arasında yer alır.
Bazal hücreli cilt kanserinin tedavisinde kullanılan güncel sistemik tedavi yöntemleri şunlardır:
➤ İmmünoterapiler: Özellikle ileri evrelerde ve çevre dokulara yayılmaya başlayan kanserlerde, immünoterapiler, bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı harekete geçirebilir. Bu tedavi, kanserin vücutta yayılmasını engelleyebilir.
➤ Hedefe Yönelik Tedavi: Bazı BCC türleri, belirli genetik mutasyonlar nedeniyle daha agresif olabilir. Hedefe yönelik tedaviler, bu mutasyonları hedef alarak tedavi edebilir.
➤ Kemoterapi: BCC tedavisinde kemoterapi genellikle çok yaygın olmasa da, bazı durumlarda kanserin hızla büyümesini engellemek için kullanılabilir.
➤ Radyoterapi: Cerrahi tedavi ile tümör alınamıyorsa, radyoterapi kullanılarak kalan kanser hücreleri yok edilebilir. Bu, özellikle kanserin derin tabakalara inmesi durumunda tercih edilir.
📌 Bazal Hücreli Karsinom (BCC), cilt kanserlerinin en yaygın ve en düşük riskli türüdür. Genellikle yavaş büyür, metastaz yapmaz ve erken teşhisle tamamen tedavi edilebilir.
Sağkalım Oranı Nedir?
✅ 5 Yıllık Sağkalım Oranı: %95 - %100
✅ Metastaz Yapma Olasılığı: %0.1 - %0.5 (Çok nadir)
✅ Tamamen Tedavi Edilme Şansı: %99 (Erken evrede cerrahi ile)
⏳ Yaşam Süresi: Erken teşhis edilen ve uygun şekilde tedavi edilen BCC hastaları, normal bir yaşam süresi bekleyebilir.
Yaşam Süresini Etkileyen Faktörler
✔ Tümörün Konumu: Yüz, kafa derisi veya burun gibi bölgelerde BCC daha agresif olabilir.
✔ Büyüklüğü ve Derinliği: Çok büyük veya derin dokulara yayılmış tümörler tedaviyi zorlaştırabilir.
✔ Nüks (Tekrar Etme) Riski: Önceden BCC geçirmiş kişilerde yeni BCC gelişme riski yüksektir.
✔ Bağışıklık Sistemi: Bağışıklığı zayıf kişilerde (örneğin organ nakli hastaları) BCC daha agresif seyredebilir.
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı
Doç. Dr. Abdullah Sakin
Hakkımda
İletişim
