Cerrahi Tedavi Yöntemleri (Ameliyat)

Kanser Tedavisinde Cerrahi Yöntemler

Cerrahi, kanser tedavisinin temel taşlarından biridir ve tümörün çıkarılması, hastalığın evrelenmesi veya semptomların hafifletilmesi gibi çeşitli amaçlarla kullanılır. Teknolojideki ilerlemelerle birlikte cerrahi yöntemler de büyük bir evrim geçirmiştir.

İşte kanser tedavisinde kullanılan başlıca cerrahi yöntemler:

1. Açık Cerrahi (Geleneksel Cerrahi)

Tümörlü bölgeye ulaşmak için ciltte ve alttaki dokularda büyük bir kesi (insizyon) yapılarak gerçekleştirilen geleneksel ameliyat yöntemidir. Cerrah, tümörü ve çevresindeki dokuları doğrudan görerek ve elle hissederek çıkarır.

✅ Avantajları:

Cerrahın geniş bir görüş alanına sahip olması ve dokulara doğrudan erişebilmesi.
Karmaşık veya büyük tümörlerin çıkarılmasında daha fazla kontrol sağlaması.
Bazı durumlarda minimal invaziv cerrahiye uygun olmayan tümörler için tek seçenek olması.

❌ Dezavantajları:

Daha büyük kesi nedeniyle daha fazla ağrı ve daha uzun iyileşme süresi.
Daha yüksek enfeksiyon ve kanama riski.
Daha belirgin yara izi.
Hastanede kalış süresinin genellikle daha uzun olması.

Geniş tümörler, çevre dokulara yayılmış tümörler, bazı organ kanserleri (örn: mide, kolon, pankreas), karmaşık rekonstrüksiyon gerektiren durumlar.

2. Minimal İnvaziv Cerrahi

Geleneksel açık cerrahiye göre daha küçük kesilerle yapılan cerrahi yöntemlerdir. Daha az travmatik olmaları nedeniyle hasta için daha konforlu bir iyileşme süreci sunarlar.

Laparoskopik Cerrahi (Kapalı Ameliyat)

Karın veya göğüs boşluğuna küçük (genellikle 0.5-1.5 cm) birkaç kesi yapılarak gerçekleştirilir. Bu kesilerden birinden bir kamera (laparoskop) sokulur ve diğerlerinden ince cerrahi aletler yerleştirilir. Cerrah, ameliyat alanını bir monitörden izleyerek operasyonu gerçekleştirir.

✅ Avantajları:

Daha küçük kesiler, daha az ağrı.
Daha kısa hastanede kalış süresi.
Daha hızlı iyileşme ve normal aktivitelere dönüş.
Daha az kan kaybı ve enfeksiyon riski.
Daha küçük ve estetik yara izleri.

❌ Dezavantajları:

Cerrahın sınırlı görüş alanı ve dokunma hissi.
Karmaşık vakalarda veya büyük tümörlerde her zaman uygun olmaması.
Öğrenme eğrisi gerektirmesi.
Kolon kanseri, rektum kanseri, jinekolojik kanserler (rahim, yumurtalık), böbrek kanseri, bazı mide kanserleri.

Robotik Cerrahi

Tanım: Laparoskopik cerrahinin gelişmiş bir formudur. Cerrah, ameliyat masasının yanındaki bir konsoldan robotik kolları kontrol eder. Robotik kollar, cerrahın el hareketlerini taklit eden ve çok daha hassas, titremesiz hareketler yapabilen küçük cerrahi aletleri tutar. Kamera sistemi 3 boyutlu ve yüksek çözünürlüklü bir görüntü sağlar.

✅ Avantajları:

Laparoskopik cerrahinin tüm avantajlarına ek olarak:
Daha yüksek hassasiyet ve manevra kabiliyeti.
3 boyutlu ve büyütülmüş görüntü sayesinde daha iyi görüş.
Cerrahın daha ergonomik bir pozisyonda çalışabilmesi.
Daha karmaşık ve dar alanlarda bile yüksek doğruluk.

❌Dezavantajları:

Yüksek maliyet.
Özel eğitim ve deneyim gerektirmesi.
Dokunma hissinin olmaması (geribildirim eksikliği).

Prostat kanseri, jinekolojik kanserler (rahim, rahim ağzı), rektum kanseri, bazı akciğer, böbrek ve baş-boyun kanserleri.

3.Sitoredüktif Cerrahi

Özellikle karın boşluğuna yayılmış (peritoneal karsinomatozis) kanserlerde uygulanan, mümkün olduğunca fazla tümör dokusunun çıkarılmasını amaçlayan kapsamlı bir cerrahidir. Amaç, gözle görülebilir tümör dokusunun tamamına yakınını (genellikle 1 mm'den küçük kalacak şekilde) ortadan kaldırmaktır. Genellikle ardından ısıtılmış kemoterapi (HIPEC) uygulanır.

Over (yumurtalık) kanseri, apandiks kanseri, mezotelyoma, bazı kolon ve mide kanserleri.

4. Metastezektomi

Kanserin vücudun başka bir organına (metastaz) yayılmış olduğu durumlarda, metastatik tümörün cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Tümörün yaygınlığına ve yerleşimine bağlı olarak tek veya çoklu metastazlar çıkarılabilir.

Amaç: Özellikle karaciğer ve akciğer gibi organlara sınırlı sayıda metastaz yapmış bazı kanserlerde (örn: kolon kanserinin karaciğer metastazları, bazı sarkomların akciğer metastazları), hastanın yaşam süresini uzatmak ve hatta kür sağlamak amacıyla yapılır.

Kolon kanserinin karaciğer ve akciğer metastazları, böbrek kanseri, sarkomlar, melanom gibi seçilmiş kanser türlerinde.

Bu cerrahi yöntemler, kanser tedavisinde önemli bir yer tutar ve hastanın durumuna en uygun olanı, multidisipliner bir onkoloji ekibi tarafından belirlenir.