Astrositoma, beynin glial hücrelerinden bir tür olan astrositlerden kaynaklanan bir beyin tümörüdür. Astrositler, sinir hücrelerine destek veren hücrelerdir ve beyin ile omuriliğin düzgün çalışmasına yardımcı olurlar. Astrositomalar, tümörlerin büyüklüğüne ve hızına göre farklı derecelerde olabilirler. Genellikle iyi huylu (düşük dereceli) ve kötü huylu (yüksek dereceli) olmak üzere iki ana kategoriye ayrılırlar. Bu tümörler, beynin herhangi bir kısmında gelişebilir, ancak genellikle beyin sapı, serebellum (beyincik) ve büyük beyin yarım kürelerinde görülür. Astrositomalar, yavaş büyüyebilir ya da hızlı bir şekilde yayılabilir. Astrositoma , tedavi edilmediği takdirde hayatı tehdit edici olabilir. Erken tanı ve uygun tedavi, yaşam kalitesini artırmak için büyük önem taşır.
Astrositoma nin gelişmesine yol açabilecek çeşitli risk faktörleri bulunmaktadır:
✅Yaş: Astrositomalar, genellikle orta yaşlı ve yaşlı bireylerde görülür, ancak her yaşta gelişebilir.
✅Cinsiyet: Erkeklerde Astrositoma daha sık görülmektedir.
✅Genetik Faktörler: Ailede beyin kanseri öyküsü olan bireylerde astrositoma riski daha yüksektir. Ayrıca, bazı genetik sendromlar (örneğin, Li-Fraumeni sendromu ve neurofibromatozis) riski artırabilir.
✅Radyasyon Maruziyeti: Beyin bölgesine yapılan radyasyon tedavisi geçmişi, Astrositoma riskini artırabilir.
✅Bağışıklık Sistemi Bozuklukları: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde (örneğin, HIV/AIDS hastalarında) kanser gelişme olasılığı artar.
Astrositoma nden korunmak için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
✅Radyasyon Maruziyetini Azaltmak: Beyin bölgesine yapılan gereksiz radyasyon tedavisinden kaçınılmalıdır. Radyoterapi gerekliyse, mümkün olan en düşük dozda uygulanmalıdır.
✅Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sigara içmemek, düzenli egzersiz yapmak ve sağlıklı beslenmek genel sağlık için önemlidir. Ayrıca, alkol tüketiminin sınırlanması, kanser riskini azaltabilir.
✅Genetik Danışmanlık: Ailede beyin kanseri öyküsü bulunanlar için genetik testler, astrositoma riskini anlamaya yardımcı olabilir. Genetik danışmanlık almak, riski değerlendirmede önemli bir adımdır.
✅Erken Teşhis İçin Düzenli Kontroller: Beyin kanserinin erken belirtileri fark edilir edilmez doktora başvurmak önemlidir. Beyin kanseri semptomları arasında baş ağrısı, nöbetler ve görme değişiklikleri yer alabilir.
Astrositoma nin evrelemesi, tümörün büyüklüğüne, çevre dokulara yayılma derecesine ve hücrelerin ne kadar anormal olduğuna göre yapılır. Astrositomalar, genellikle "düşük dereceli" (benign) ve "yüksek dereceli" (malign) olarak sınıflandırılır. Yüksek dereceli astrositomalar, daha agresif bir yapıya sahip olup, beyin dokusuna daha fazla zarar verir ve tedaviye daha dirençli olabilir. Astrositoma evrelemesinde kullanılan başlıca kriterler şunlardır:
✅Evre I: Tümör, beyin dokusunda sınırlıdır ve çevre dokulara henüz yayılmamıştır.
✅Evre II: Tümör yerel olarak büyür, ancak çevre dokulara yayılmamıştır.
✅Evre III: Tümör, çevre dokulara yayılmaya başlamıştır ve daha agresif bir büyüme gösterir.
✅Evre IV: Tümör, beynin daha geniş alanlarına yayılmıştır ve hızla büyümektedir.
Astrositoma nin tedavisi, tümörün evresine, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve tümörün yerine göre değişir. Astrositoma tedavisinde yaygın olarak kullanılan yöntemler şunlardır:
Evre I ve II (Düşük Dereceli Astrositomalar):
✅Cerrahi Müdahale: Tümörün büyük kısmı cerrahi olarak çıkarılabilir. Ancak, bazı durumlarda tümörün tamamı çıkarılamayabilir.
✅Radyoterapi: Cerrahi sonrası radyoterapi uygulanabilir, ancak düşük dereceli astrositomalar genellikle daha yavaş büyür.
✅Kemoterapi: Bazı hastalar için kemoterapi de önerilebilir.
Evre III ve IV (Yüksek Dereceli Astrositomalar):
✅Cerrahi Müdahale: Yüksek dereceli tümörlerde cerrahi müdahale, tümörün büyük kısmını almak amacıyla yapılır, ancak tümörün tamamını çıkarmak genellikle mümkün değildir.
✅Radyoterapi: Yüksek dereceli astrositomalar için radyoterapi tedavisi oldukça önemlidir.
✅Kemoterapi: Yüksek dereceli astrositomalar için kemoterapi, tümörün büyümesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir. Temozolomid gibi ilaçlar kullanılır.
✅Hedefe Yönelik Tedavi ve İmmünoterapiler: Daha ileri tedavi seçenekleri arasında, kanser hücrelerine yönelik özel tedaviler ve bağışıklık sistemini güçlendiren immünoterapiler yer alabilir.
Astrositoma nin tedavisinde kullanılan güncel sistemik tedavi seçenekleri şunlardır:
✅Kemoterapi: Temozolomid, astrositoma tedavisinde kullanılan en yaygın kemoterapi ilaçlarından biridir. Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek ve tümörün büyümesini engellemek için kullanılır.
✅Radyoterapi: Radyoterapi, yüksek enerjili ışınlarla tümör hücrelerini yok etmeyi amaçlar. Özellikle yüksek dereceli astrositomaların tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
✅Hedefe Yönelik Tedavi: Bu tedavi, kanser hücrelerinin özel genetik özelliklerine yönelik yapılır ve sağlıklı dokulara zarar vermemeye odaklanır. Bevacizumab gibi ilaçlar, hedefe yönelik tedavi seçenekleri arasında yer alır.
✅İmmünoterapiler: Astrositoma tedavisinde immünoterapiler de umut verici bir seçenek olabilir. Bağışıklık sistemi, kanser hücrelerine karşı daha güçlü bir yanıt vererek tümörlerin büyümesini durdurmaya yardımcı olabilir.
Astrositoma, beyin ve omurilikte gelişen bir tümör türüdür. Yaşam süresi ve sağkalım oranları, tümörün derecesine (grade), büyüme hızına, hastanın yaşına ve uygulanan tedaviye bağlı olarak değişir.
Astrositoma Türlerine Göre 5 Yıllık Sağkalım Oranları
Düşük Dereceli Astrositoma (Grade 1-2)
✅ Pilositik Astrositoma (Grade 1): %90 - %100
✅ Düşük Dereceli Difüz Astrositoma (Grade 2): %50 - %70
📌 Not: Düşük dereceli astrositomalar yavaş büyür ve cerrahi ile tamamen çıkarıldığında hastalar uzun yıllar yaşayabilir.
Anaplastik Astrositoma (Grade 3)
✅ Ortalama yaşam süresi: 2-5 yıl
✅ 5 yıllık sağkalım oranı: %20 - %30
📌 Not: Grade 3 tümörler agresiftir, cerrahi sonrası radyoterapi ve kemoterapi uygulanır.
Glioblastoma Multiforme (GBM, Grade 4)
✅ Ortalama yaşam süresi: 12-18 ay
✅ 5 yıllık sağkalım oranı: %5 - %10
📌 Not: Glioblastoma, en agresif beyin tümörlerinden biridir ve hızlı büyüme eğilimindedir. Tedavide cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi kombinasyonu kullanılır.
✔ Tümörün tipi ve evresi: Düşük dereceli astrositomalar daha iyi prognoza sahiptir.
✔ Cerrahi başarı oranı: Tümör tamamen çıkarılabilirse yaşam süresi uzar.
✔ Hasta yaşı: Genç hastalar tedaviye daha iyi yanıt verebilir.
✔ Genetik ve moleküler faktörler: IDH mutasyonu gibi genetik değişiklikler sağkalımı etkileyebilir.
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı
Doç. Dr. Abdullah Sakin
Hakkımda
İletişim
